కావ్యాలాపములు - సాహిత్య ప్రశంస: చిన్నిమొలక; సంతానాన్ని పెంచే విధం; విద్యాలయములు; కళ్ళెము లేని గుఱ్ఱము;

కావ్యాలాపములు - సాహిత్య ప్రశంస

కావ్యముల వెలయించు‌ కుతూహలము‌
కలుగుట లేదు; కరిగిపోయె అట్టి కలలు;

నేటి సాహితీ ప్రపంచమున కవితలే చదువబడుటలేదు
కావ్యములనెవరు అవధరింతురు; అగమ్య గోచరముగ
మారినది కవనసృష్టి; అందరు అల్లుచున్నారు అమిత
శ్రద్ధతో పదముల వరుసలను; అలరుటలేదు పాఠకులు

కావ్యనాటకకళాభివ్యక్తి కనబడుటలేదు
సంగీతసాహిత్య మధుర సమ్మేళనము
మృగ్యమయ్యె; చలనచిత్ర దాసత్వమున
రుచులు మారె; రుచులు కోల్పోయె సాహితీ
భాస్కరుడు; రచనలందు రాసిక్యము కన్న
నాసిరకపు లౌల్యము "భాసిల్లుచుండె"

రామాయణ భారత భాగవతాది ఇతిహాసములు
పంచతంత్ర హితోపదేశములు అటకెక్కె; వాల్మీకి వ్యాస
భాస కాళిదాసులు నన్నయ తిక్కన నన్నెచోడ శ్రీనాథ
పోతనలు స్మరింపబడుటలేదు; కావ్యరచన పఠనములు

అరుదయ్యె; అంతయు సిద్ధాంత రాద్ధాంతముల
వాదప్రతివాదముల‌ మయమయ్యె; శాంతి ఉపశమనము
హుళక్కాయె; ఆవేశకావేషములు పుష్కలమాయె
సాహితీ సృష్టియందు వైదుష్యం జ్ఞానం అలంకరణలు
విశ్వశ్రేయస్సు రమణీయార్థప్రతిపాదకత ధ్వని నిండుకొనె
సాహిత్యమన్న‌ సరసతపోయి విరసములు హెచ్చాయె
సామరస్యము పోయి ద్వేషవిద్వేషములు వేషమాయె

సమత మమత కరుణ స్నేహము ఆత్మీయత ఆదరములు
చోటుకోల్పోయె; సాహిత్య ఔన్నత్యము మసకబారుచుండె
*************
 A nation is known more by its leaders than its citizens; but leaders are reflection of their citizens.
**************

చిన్నిమొలక

అంకురించినది వారణాసి వారి తోటయందు
అనూరాధా నక్షత్రమున మా అందరి హృదయముల
అలరించుచు ఆనందము పంచుచు చిన్ని మొలక
అమ్మాయి మా మనుమరాలుగ ఈ నాడు ఇప్పుడు
*****************

సంతానాన్ని పెంచే విధం

రాజవత్ పంచ వర్షాణి
దశ వర్షాణి దాసవత్
ప్రాప్తేతు షోడశే వర్షే
పుత్రం మిత్రవదాచరేత్

అయిదేళ్లు వచ్చేవరకు మనమే అన్ని పనులు చేస్తూ పుత్రుణ్ణి రాజులాగ చూసుకోవాలి.
ఆ తరువాత పది సంవత్సరాలు దాసుడిలా పనులు నేర్పించాలి.
పదహారో యేట అడుగిడినప్పటి నుండి పుత్రుణ్ణి మిత్రుడిలాగా చూడాలి.
***************
 విద్యాలయములు

 విద్యాలయములు విశ్వవిద్యాలయములున్నది
ఉద్యోగార్ధుల ఉపయోగమునకై; విద్యార్ధులకు
జిజ్ఞాసువులకు భారతదేశమున విద్యగఱపు
విద్యాలయములే లేవు; జ్ఞానసరస్వతి అక్కర లేదు

****************
 కళ్ళెము లేని గుఱ్ఱము
నియమము లేని మనసు;
సంయమనము వలన కలుగు
హాయి, శాంతి, శ్రద్ధ; పనులు
జరుగును దివ్యముగ;