అష్టమ వ్యసనము; Love; గతం-వర్తమానం-భవిష్యత్తు; Connivance?; ధన-మాన-ప్రాణ-ఓట్లు;

అష్టమ వ్యసనము

పేపర్లు చదివిన బ్లడ్ ప్రెషర్ పెరుగును;
వార్తా ఛానెల్స్ చూచిన మనసు పోవును 

అయోమయంలోకి; న్యూస్ వెబ్ సైట్లు పంచును
గాలి వార్తలు; జగమంతా వార్తలమయం

మన బ్రతుకే ఈ వార్తల నేపథ్యంలో
సతమతమయ్యే వేదనల వాదనల
నిరాశామయం; మనసును గందరగోళ
పరుస్తూ మనశ్శాంతిని హరించే వార్తల పట్ల
ఎందుకో మనకీ మక్కువ; వార్తా పఠనము
వార్తా వీక్షణలు అష్టమ వ్యసనము కాదు కదా!

***********

Love is sublime and eternal; transcending age, color, creed, sex or any social divisions.

**********

గతం-వర్తమానం-భవిష్యత్తు

మనందరం గతం, భవిష్యత్తు లలో జీవించినట్టుగా, జీవించినంత సేపు వర్తమానంలో జీవించం.

వర్తమానం గమనికకు సంబంధించినది. గతము, భవిష్యత్తు తలపులకు సంబంధించినవి. నిజానికి తలపుల రూపంలో తప్ప గతం, భవి‌ష్యత్ లకు ఉనికి లేదు. గతము, భవిష్యత్ కల మానసిక స్థితికి సంబంధించినవి. మానసికము మాత్రమే.

వర్తమానము అలా కాదు. అప్పుడు మనం ప్రస్తుతం ఏం జరుగుతోందో గమనిస్తూ తదనుగుణంగా మానసిక, శారీరక కార్యకలాపాలు నిర్వహిస్తాము.

కల మానసిక స్థితి మాత్రమే అయిన గతం, భవిష్యత్తు లలో జీవించడం అనారోగ్యంకరం. వర్తమానంలో జీవించడం, జీవించగలగడం వరం. మన ప్రయత్నంతో మాత్రమే వర్తమానంలో జీవించగలం. లేకపోతే తలపుల రూపమైన గతం, లేదా భవిష్యత్తుల్లోకి జారిపోతాం.

తస్మాత్ జాగ్రత!

*********

Connivance?

A business man is never punished for any fraud
So so are the politician and bureaucrat; are safe 

enjoying lenience from governments
For any financial or administrative crime

Is this inability to govern
Or connivance?
Is this incapability to identify
Or disinterested?

Money is being looted
By highly connected;
By defaulting huge loans
Are roaming abroad celebrity
Criminals; are making
Fun of Indian banking system
And are celebrating political sagacity for the connivance

***********

Bank frauds - Collusion among staff and scheming business men

The negligence and corruption among bank staff and colluding with business men for some alms from the business men is really saddening. And finance minister asking the business bigwigs who take loans to be honest in repayment is still wonderful. And trust-deficit among business men is not expected is still paining. Not implementing available security processes is still more criminal. But depositors being asked to take care of bad loans is still more appalling. And is appealing to business men to cheat further. The way things are unfolding, there should be many more frauds like these. The banks must be holding them up and reveal at "appropriate" time.

**********

ధన-మాన-ప్రాణ-ఓట్లు 

మనందరం ఒకటే అని పౌరులు అనుకోవడానికి 

భారతదేశంలో కులాలు ఒకటైనవారికి భాష అడ్డుతుంది;

భాష ఒకటైన వారికి కులాలు అడ్డుతాయి; ప్రాంతాలు
అడ్డుతాయి; ప్రాంతాలు ఒకటైన వారికి మతాలు అడ్డుతాయి; మతాలు ఒకటైన వారికి కులాలు, ప్రాంతాలు అడ్డుతాయి; ప్రాంతాలు ఒకటైన వారికి సిద్ధాంతాలు అడ్డుతాయి; సిద్ధాంతాలు ఒకటైన వారికి
ఎడమ, మరింత ఎడమ అంటూ ఎడాలు అడ్డుతాయి; మతాలు ఒక్కటైనా సంస్కృతి అడ్డుతుంది; సంస్కృతి ఒక్కటైన వారికి సాంప్రదాయం అడ్డుతుంది; వెరసి భారతీయులు
అడ్డుగోడల మధ్య విడి విడిగా రాజకీయ నాయకుల

కోసం జీవిస్తారు; ధన-మాన-ప్రాణ-ఓట్లను అర్పిస్తారు

**********

Silence; జీవితములు; జయంతులు, వర్ధంతులు; Disposable Writings

Atman/Brahman is silent melody. Peace is melodious silence. Bliss is silent serenity. Silence is blissful peace.
********
జీవితములు

రహదారులపై ప్రయాణములు కాదు ఏ జీవితములు
ముళ్ళడొంకల దారుల శుభ్రము చేసికొని ముందుకు సాగవలె
దైవము, తల్లి తండ్రులు, ప్రాణ స్నేహితులు తప్ప ఎవరు తోడురారు
ప్రభుత్వాలు నాయకులు ఇతరులు తప్పుడు మార్గ నిర్దేశనమున దిట్టలు
వారినుంచి జాగ్రత్త పడుచు ఈడ్వ వలె బతుకు బండిని
ధైర్యము సంయమనము ఇంగితము తోడుగా పయనింపవలె కడ దాకా!
*********
జయంతులు, వర్ధంతులు

రోజూ సినిమా వాళ్ళకో, రాజకీయ నాయకులకో, ప్రసిద్ధులైన వ్యక్తులకో , ఇంకెవరికో పుట్టినరోజో, మరణించిన రోజో అవుతుంది. ఫేస్బుక్లో ఇవన్నీ కొందరు లిస్ట్ చేస్తారు. వాటి మీద ఎన్నో పోస్టులు.

అలా సెలిబ్రిటీల జననమరణముల పోస్ట్ చేయడాన్ని కొందరు ఒక రైట్యువల్ లాగా కొనసాగిస్తూ ఉంటారు. ఈ అభిమానాలో, గాఢ వార్తాసక్తులో, వీటిపై ఎందరికో ఇతరులకు ఏ విధమైన ఆసక్తి ఉండదు. అయినా రోజూ ఇలా పుట్టడమో, మరణించడమో గురించి చదవాలి.

సామాజిక మాధ్యమాల్లో ఉండాలంటే ఈ జయంతులు, వర్ధంతులు మనం కూడా "జరుపు కోవాలి".

***********

భారతదేశము - పేదరికము

పేదరికము ఏ సంఘంలోనైనా, దేశంలోనైనా ఎందుకు ఉంటుంది?

ఎవరికీ తెలియదు. బూర్జువా సంస్కృతి వల్ల అని ఈ మధ్య మార్క్స్ అన్నాడు. పేదరికం అన్ని దేశాల్లోనూ, సంఘాల్లోనూ ఉంది. భారతదేశంలో పేదరికానికి ఒక వర్గాన్ని బాధ్యులుగా చేస్తూ భారతదేశపు నవీన మేధావులు రాత్రి, పగలు అల్లరి, గొడవ చేస్తూంటారు.

భారతదేశపు నిమ్న, దళిత, పేద ప్రజలకు ఎన్నో హామీలు కురిపిస్తూ, అమలు పరచవలసిన అవసరం లేకుండా ఎందరో రాజకీయ నాయకులు, పాలకులు స్వాతంత్ర్యం వచ్చాక ఎన్నో దశాబ్దాలు గడిపేశారు. ఏమీ చేయకుండా హామీలతోనే ఎన్నో శతాబ్దాలు గడిపేశాలా నాయకులు వ్యూహాలు రచించుకుంటున్నారు. ఆ వ్యూహాలలో ముఖ్యమైనది అనువంశిక పార్టీ పాలన. దానిద్వారా రాష్ట్ర, దేశ పాలన ఏ విధమైన జవాబుదారీ లేకుండా తరాలు లాగించెయ్యాలని ఆయా పార్టీల అధినాయకుల కోరిక.

అధికార బలుపుతో అన్ని ఆర్ధిక వనరులను తాము, తమ సన్నిహితులు కబ్జా చేసి ఓటర్లను బిచ్చగాళ్ల గా లెక్క కట్టి ఏదో తృణమో, పణమో పారేసి ఓట్లు కొనడం, లేదా పేదరికము సాకుగా తమ కుల గజ్జితో ఓట్లడగడం, ఓటర్లూ ఆమోదించడం, పేదరికాన్ని ఏమీ పారదోలడం లేదు. ఆయా కులాల నాయకులు అడ్డంగా సంపాదించుకొని విర్రవీగుతున్నారు. పొగరమోత్తనాలు చూపుతున్నారు. పేదరికం అలాగే విరాజిల్లుతోంది. పేదరికానికి ఒక వర్గాన్ని నిందించడం, సంఘంలోని అన్ని ఛిద్రాలకు బాధ్యులని చేస్తూ రోజూ రోడ్డెక్కడం నిరంతరంగా సాగుతూనే ఉంది. సామాజిక న్యాయం జరగడం లేదనే అరుపులు, గొడవలు, గోలలూ అలాగే వర్ధిల్లుతూనే ఉన్నాయి.

ప్రపంచంలో మరే సంఘంలోనూ, దేశంలోనూ ఇలా భారతదేశంలోలా అనవసరంగా నిందకు గురయ్యే వర్గం లేదు. కానీ అక్కడా పేదరికం ఉంది. భారతదేశంలో ఉన్న అన్ని ఛిద్రాలూ, చిత్రాలూ ఉన్నాయి. మరి భారతదేశపు పేదరికానికి, అన్ని ఛిద్రాలకీ ఒక వర్గాన్నే నిందించడం వెనుక స్వార్థ శక్తులు ఎంత కుట్ర పన్నతున్నాయో విశదమౌతోంది.

ఏ దేశంలో నైనా, ఏ సంఘంలోనైనా ఏ పాలకులు, నాయకులు పేదరికం లేకుండా చేయలేరు. ప్రజల్ని మభ్యపెట్టి, ఎందరో నాయకులు, మేధావులు లబ్ధి పొందడం తప్ప మరేమీ ఒరగదు.

గరీబీ హటావో అనేది చాలా శక్తివంతమైన నినాదము. ఆ నినాదాన్ని పూరించి ఒక గాంధీ 17 ఏళ్ళు దేశాన్ని ఇష్టం వచ్చినట్లు పాలించారు. ప్రజలూ అన్నేళ్ళూ ఆ నినాదానికి ఆకర్షితులై ఆ గాంధీకి వరుసగా పట్టం కట్టారు. ఇంత జరిగీ పేదరికం ఎక్కడికీ పోలేదు. తరువాత వచ్చిన అందరు నాయకులూ ఇంకా గరీబీ హటావో నినాదాన్ని పూరిస్తూనే ఉన్నారు. ఈ నినాదాలకి ఏ పేదరికమూ, ఛిద్రాలూ, చిత్రాలూ ఎక్కడికీ పోవనీ, మన్ని అంటుకుని ఉంటూనే ఉంటాయి అనీ ఋజువైంది

********

Disposable Writings

We find many writings daily
Including ours; but how many
Are read? Fed up, many readers
Not even glance through most;

Disposable Writings are they giving
Pleasure only to the creator; neither fellow Writers nor critics care for these creations;
Still why so many works get poured and

Writers, poets, fiction-writers, novelists
Continue creating? Is it a compulsive "disorder", That engulfs the literary creators? May be
Order and disorder continue following each

Other for Eternity; meanwhile languages are
Learnt, hearts and minds get inspired and
Express; without expecting any reward, recognition or return; human nature is

Above money-making; transcends all
Appreciations, indifferences or Insinuations;
Writers are Divine in making and creation

So only writings pour in, disposable or distinct

*********

Cinema; ట్విట్టర్ - ఫాలోయింగ్; Purchasing Wickets; భగవంతునికే ఎఱుక; Misfortune; Writers

Prayer is wire-less and wordless. Is full of faith and heartfelt!

***********

Cinema

Indian films are celebrating toilets, pad, etc. sanitary items to the standing ovation of Indian cinegoers.

Indian cinema is either completely commercial with song and dance sequences together with fighting scenes or art cinema full of dryness. Now a days sanitary items entered the scene. Let us see what future Indian cinema will be and future of Indian cinema will be.

Movies are made for money making. Commercial cinema cannot afford it. Cinema is for entertainment; not for educating, as opined by Chakrapani the famous Telugu cine stalwart.

**********

ట్విట్టర్ - ఫాలోయింగ్

ట్విట్టర్ సామాన్యులకు కాదు. సెలిబ్రిటీలకు మాత్రమే. సెలిబ్రిటీలు ఎంత మామూలు పని చేసినా, మాట చెప్పినా, వాళ్ళ దేనికి సంబంధించిన బొమ్మైనా, అది ట్విట్టర్ లో పెట్టడానికి అర్హం.

మామూలు మనుషులు ఎంత అసాధారణమైన పని చేసినా, మాట చెప్పినా, ఎంత అందమైన బొమ్మైనా ట్విట్టర్ లో పెట్టినా ఏ విధమైన ఫాలోయింగ్ ఉండదు.

కాని సెలిబ్రిటీలని బట్టి ట్విట్టర్ పోస్టింగ్స్. ఫాలోయింగ్ వారికే. ఆ పోస్టింగ్స్ ఎంత పేలవమైనవైనా కావచ్చు.

ఇలా సెలిబ్రిటీల భజన చేసే ట్విట్టర్ సామాన్యులకు అందనిది. అతీతమైనది. పృథ్వి పై ఎన్నో వింతలు!

*********

నేను అనేది ఏమీ లేదని, ఉన్నదల్లా గమనిక మాత్రమే అనే ఎఱుకను సతతమూ దృష్టి యందు ఉంచుకోవడమే తత్వానుసరణము. ఉపయోగపడే ఆధ్యాత్మిక చింతన.

***********

Purchasing Wickets

Mr. E. A. S. Prasanna, the famous off-spin bowler has been my favourite cricketer. In those days Mr. Rajubharatan a famous journalist and he was writing in Illustrated Weekly of India of those times, has written in one of his articles that Prasanna purchases wickets; meaning he doesn't mind giving more runs to lure batsmen and commit mistakes and give their wicket. I then liked the phrase "purchasing" wickets.

Now Chahal and Kuldip Yadav are doing the same thing. They are not minding giving fours and sixes to mentally make batsmen inalert and come out of the crease to hit six. In such an attempt the batsmen are mistiming and are caught or missing the ball giving wicket keeper chance to stump out the batsmen. They thus are purchasing wickets effectively like Prasanna.

**********

Nationalized banks are at the mercy of bank managers who need not follow any scruples. No supervision is there. So only so much graft and mismanagement!

********

పళ్ళెటూళ్ళలో పుట్టి పెరిగిన వారికి ఇంగిత జ్ఞానం పెరుగుతోంటే పెరుగుతుంది. అక్కడి వాతావరణం అటువంటిది.

నగరవాసులకు ఏ జ్ఞానం అంతంత మాత్రమే.

***********

పవన్ ఏ రాజ్యాంగ బద్ధమైన పదవిలో ఉన్నారని ప్రభుత్వం ఆయనకు నివేదిక పంపించింది?

*********

భగవంతునికే ఎఱుక;

బాల్యములను హరించి; బండెడు పుస్తకములను 

వీపుపై మోహరించి; ఆటల పరిహరించి; వేసవి శలవల 

హరించి; సతతము చదువులో ముంచి
తేలకుండా అన్ని సహకారముల త్రుంచి, ఉంచి,

సమస్త ఆటవిడుపులను సంహరించి; బాలలకు
పుట్టుకతోనే ఆహార విహారముల కట్టుబాట్లు పెట్టి
వారి కొరకై నిర్మించు భవిష్యత్ సౌధములు ఎన్నో
కలల కనుటలు మరెంతగానో; వారి లేతదనములు

ఎంతగా కములుచున్నవో, లేత మనసులు ఎంతగా

కుములుచున్నవో; భగవంతునికే ఎఱుక; వింత చింత

************

It is misfortune of India that persons from entertainment industry are dominating every sphere of life and the citizens-voters are embracing them.

A nation is to be guided by statesmen. Politicians are making jokes and lies pass off as actions to implement their insincere manifestos and poll promises.

Ideology and wisdom should direct the course of the administration and not popularity of the individual from another entertainment or corporate or caste or region specific field.

**********

Writers have lost their voices

It becoming highly impossible and risky even to write a single sentence. Writers have to fight various groups representing various castes, gender, region, religion and the like for even normal things.

Every sentence is offending one of are many of this caste, that gender, this region that community, this religion, that ideology and the like. Writers are left with nothing to write about. There is no free speech. I am not talking Padmavat or murders of writers;
I am writing about ordinary writers.

The agitations for every silly thing are throttling the pens of writers. Writers are also expected to identify the ills in society so that remedies can be invested and implemented. But fanaticism has become a culture and cults are formed around them by vested interests.

Writers lost their voices.

The Nature of Time; Writers: Laxity in Punishment; Love;

The Nature of Time

The observation that time and world outlive us and hence are not a function of our perception and they are absolute is partially correct. But there is absolute physical world that outlives our perception but the time we feel outlives us is just our creation.

Time does not exist on its own. It is created by processes physical, psychological, cosmic and social etc., Time is essentially having two existences: physical, psychological. The physical existence is the result of transformation of energy and or change of phase of matter by aid of energy as one of movement, change and becoming (growth or degeneration).

We mistake energy transformation as time and its passage. Actually processes are happening (changes in, to matter and energy) and we are considering them to be happening due to passage of time. We can easily see a plant grows but not a rock because of passage of time.

Plant growing in inbuilt and environment helps. The same is true for degeneration of plant or life systems. Passage of time is our counting. We can see all time measuring devices have an energy transformation going on based on some physical change and we measure it with clocks which have no relation to universal passage of time. Actually there is no universal time as we feel and measure.

Psychological time is our perceptive relation of our mistaken passage of time. We can see day and night of 24 hours duration are formed so regularly on earth only of entire solar system and what happens else wherein the galaxies and universe is beyond our perception and comprehension.

Biological time in living systems is tuned to this 24 hour cycle on earth. When this rhythm is disturbed - like air travel from one continent ot other continent having different time zones like jet lag are examples of this.

Actually one date exists for "two days" on our planet due to revolution of earth and the dates in Australia and the USA differ by one day. In reality our calculation is responsible for this.

Psychological time is divided as phases of mind and mental energy transformations. In the absence of mental energy transformations which are our thoughts, we feel time-transcendence. Passage of time is our feeling.

Past is our memory and future is our imagination, fear, anxiety, apprehension etc.  in thought forms. Our pain, unhappiness, happiness are recollection of past events with egoistic mind as thought forms in the present.

The present is actually a continuously changing perception and awareness every one tenth of a second.

After all thisI am compelled to mention that our awareness and understanding of nature of time is not complete from scientific, societal and philosophical points of view. Our idea of time is as enigmatic as our idea of God.

Time does not exit and has no role in either determining our lives or any processes happening in the universe. Time is only created by various kinds of processes. We perceive it wrongly as influencing our lives. Passage of time is our mistaken notion and identity.

As said above passage of time is ongoing of processes physical, psychological (with egoistic mind) or cosmic.

For ordinary people this much explanation of nature of time is not necessary. They can be left to their notion and ideas about nature of time as existing.

It is only for philosophers, enlightened and enthusiastic minds and intellectuals interested in knowing various phenomenon and seekers of knowledge that we must tell all that i narrated above. We cannot determine intellectual matters to the comfort of normal people.

The universal time we are keeping as 16-02-2018 etc. has no relevance, meaning or use outside our planet and completely alien  and not applicable to millions of galaxies, solar systems there in  and rest of the universe.

Time does not exist independent of perception.

**********

Writers have lost their voices

It is becoming highly impossible and risky even to write a single sentence. Writers have to fight various groups representing various castes, gender, region, religion and the like for even normal things.

Every sentence is offending one of are many of this caste, that gender, this region that community, this religion, that ideology and the like. Writers are left with nothing to write about. There is no free speech. I am not talking Padmavat or murders of writers; I am writing about ordinary writers.

The agitations for every silly thing are throttling the pens of writers. Writers are also expected to identify the ills in society so that remedies can be invested and implemented. But fanaticism has become a culture and cults are formed around them by vested interests.

Writers lost their voices.

**********

Prayer is wire-less and wordless; is full of faith and heartfelt!

God is the Glow of Mind. HE functions as and through consciousness and awareness of mind.

********

Laxity in punishment

Laxity in Punishment for violating law and order and rules of the land.

Because no politician, beaurocrat, minister or corporate big wig is punished for one's crime civil, financial, relating to bribe or any offence, many ordinary citizens are also trying to behave like the above criminals and are not respecting law and order and are misbehaving and are not fearing any government wing.

The laxity enjoyed by political class, government employees and corporates 
from law and order and punishment, the rest of the citizens are stopping respecting government or its law and order arms.

The laxity enjoyed by political class, government employees and corporate ... is infectious and many are following that path to the detriment of country’s progress and citizens’ welfare and well-being.

********

అవును. ఊహ వేరు, వాస్తవం వేరు. ఊహ రమ్యతను మాత్రమే అందిస్తుంది.

**********

Virtual Media and Virtual Predictions

Estimations made based on goings on on twitter, Facebook, What's app and like virtual sites will be as virtual. Especially the outcome of 2019 parliamentary elections.

Vast majority of Indians make up their minds based on their experiences and emotions and their own calculus.

Vast majority of Indians are non-active members of above mentioned virtual sites. And vast majority of Indian journalists of Multi-Media are biased for one party or other and they very rarely meet common citizens. They base their predictions based on their wishful thinking rather than reality.

*********

Love

Love happens naturally. Love happens as south breeze touches; as flowers bloom; as moon-light cools; as sunshine warms; as affectionate and dear touch soothes; as rivers flow; as currents swirl; as waves drench; as rains pour; as bliss fills; as peace descends and as Divinity obliges and illumines. Loving is a delightful human trait. The one who is not drenched by rain and who has not fallen in love does not exist.

మంచున తడిసిన గులాబీలు; స్త్రీ పురుషులు వదలలేరు; ధన్యవాదములు-కృతజ్ఞతలు;ఫలితం శూన్యం-ఆయాసం మిగులు

మంచున తడిసిన గులాబీలు

ముగ్ధ మనోహరములు, మంచున తడిసిన గులాబీ, 
వలపున తడిసిన మనసుల సొగసులు;
ప్రణయము, ప్రకృతియు సుగంధములు 
కుసుమ కోమలములు; వయసుకు తగ్గ అందములు, 
ఆనందములు; ప్రియ హృదయాలిగనములు;
ప్రణయము లేని వయసు మసకబారిన మనసు

************
స్త్రీ పురుషులు వదలలేరు;

జనాలు వదలలేరు

జల్లికట్టు తమిళనాట
కోడిపందెములు తెలుగింట;
ఎవరేమన్నను ఏమిచేసినను
న్యాయస్థానాలు నిషేధించినను;
ప్రభుత్వాలు లోపాయికారీగా,

జనాలు మనస్ఫూర్తిగా కాగలించుకున్నందు
వల్ల జరిగితీరును; మిగతావన్నీ కబుర్లు;
జనాలు ఎవరిమాటా వినరు; సాంప్రదాయం
పేరుతో కొందరు, జూద ప్రియత్వం వల్ల ఇంకొందరు

ఈ పందేలు మానరు; న్యాయస్థానాలు, జంతు
హక్కుల పోరాట వాదులు మిన్నకుండ వలసిందే
జూదము, తాగుడు, వ్యభిచారము, డ్రగ్స్, ఇతర
అటువంటి వ్యసనములు స్త్రీ పురుషులు వదలలేరు;

*********

ధన్యవాదములు-కృతజ్ఞతలు

ఏ రోజు ఏ పండగో తెలియని
అగమ్యగోచరంలోనికి నెట్టేస్తున్న

పంచాంగ కర్తలు, సిద్ధాంతులు, స్వాములు
పండితులు; గందరగోళాలు సృష్టిస్తూ
టి. వి. ఛానెల్స్; పండగపై శ్రద్ధాసక్తులు
పోయే స్థాయిలో సిద్ధాంత రాద్ధాంతాలు

చివరకు వేదాంతులమై మానసికంగా భగవంతుని 

అర్చిస్తే పోదా; పండుగలు చేయడం 

టి. వి. ఛానెల్స్ లో చూస్తే పోదా; అన్న నిర్వేదానికి 

మనల లోను చేస్తున్నవారికి నతులు, 

ధన్యవాదములు కృతజ్ఞతలు

*********

ఫలితం శూన్యం-ఆయాసం మిగులు

ప్రస్తుత "సభ్య సమాజానికి" దేనిని గోప్యంగా ఉంచాలి, దేనిని టాం టాం చెయ్యాలి అనే విషయం అస్సలు తెలియదు.

సమాచార, సాంకేతిక సాధనాలు ఇబ్బడి ముబ్బడిగా పెరిగి మన జీవితాలను అతలా కుతలం చేస్తున్న నేడు పెచ్చు పెరిగిన ఉత్సాహం తో మనల్ని మనమే ఎంతో ఇబ్బంది పెట్టుకుంటున్నాము.

మనకి సమాచార విప్లవం వచ్చిందో బుర్రలు సరిగా పని చేస్తున్నాయో లేదో అర్థం కావడం లేదు. మనకి అక్కర్లేని విషయం లేదు. గుప్తంగా జరిగిపోవలసిన సంగతులని వీధికెక్కించుకుంటున్నాము. ఈ బహిరంగ వీరంగాలు ఏమిటో?

మనలో ఎంతోమందిమి సమాజ ఋగ్మతలను పోగొట్టే ప్రయత్నాలను ఏమీ చేయలేం; కాని నిరంతరం వాటి గురించి మాట్లాడుకుంటూ, వాదాలలో మునిగి తేలుతూ సమయాన్ని, ఓపికని వృథా చేసికుంటున్నాము.

మనలో ఒక 5 శాతం మందికి ఏ పనీ ఉండదు. పెద్ద ఆలోచనాపరులలా ప్రతిదాని మీదా విరుచుకుపడతాం. ప్రతి వారిమీద విరుచుకుపడతాం. ఇలా ఉందేమిటి, అలా ఉందేమిటి అంటూ ప్రతిదాన్నీ ఏకి పారేస్తాం.

మన దృష్టికి రాని సామాజిక సమస్య లేదు. మనచే గర్హించబడని విషయాలు, వ్యక్తులు లేరు. ఈ గందరగోళం అంతా మనకెందుకు అంటే కోపాలొస్తున్నాయి. ఒక బాధ్యతగల పౌరునిగా మనం స్పందించకపోతే నామోషీ అన్నట్లు నడుస్తున్నాయి వ్యవహారాలు. స్పందనలు.

ఈ హడావుడిలో 95 శాతం మంది తమ శక్తి కొలది కష్టపడి బ్రతకడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. వారికి పాలకుల, ప్రభుత్వ యంత్రాంగం సాయాలు లేవు. పై పెచ్చు లంచాలు, అవినీతి. ఎవరు స్పందించాలో వారు స్పందించక, మనందరం అంతర్జాల సామాజిక సాలెగూళ్ళలో ఎంత మొత్తుకున్నా ప్రయోజనం లేదు.

రకరకాల సాంఘిక, సామాజిక విభజనలతో సతమతమవుతున్న మనం, తలొకరికి తలొక న్యాయం కావాలంటున్నాము. రాజకీయ నాయకులు ఈ భేదాలను, విభేదాలను చాకచక్యంగా ఉపయోగించుకుని అవినీతి శేఖరులై, అవినీతి పరుల కొమ్ము కాస్తూ నెట్టుకొస్తున్నారు. వీళ్ళని చూసి ప్రభుత్వోద్యోగులు అయిన కాడికి దోస్తున్నారు.

ఈ విషయాల్లో, ప్రభుత్వాలు, నాయకులు సరిగా వ్యవహరించాలి. అది లేనప్పుడు మన రోదన అరణ్యరోదనే అవుతుంది. ఎవరికివారు వారి విధుల నిర్వర్తిస్తూ, బాధ్యతలు వహిస్తూ జీవిస్తేనే మన జీవితాలు బాగుపడతాయి. మనం సామాజిక సాలెగూళ్ళలో ఎంత గొంతు చించుకున్నా, చిందులు వేసినా ఫలితం శూన్యం.

********

తర్కం సునిశితమైనది. రెండు వైపులా పదును కల కత్తి. ఎన్నో సార్లు తర్కం నిజాన్ని చూడలేదు. చూపించలేదు. గానుగెద్దులా అలా చుట్లు తిరుగుతూ ఉంటుంది. కొన్నిసార్లు తర్కం ఆపేసి మౌనంగా ఉంటే నిజం తనంత తానే ప్రకటితమవుతుంది. తర్కం తత్త్వదర్శనాన్ని కలిగించడం కన్నా అడ్డడం ఎక్కువగా చేస్తుంది. అప్పుడు నమ్మకం మనలని ఒడ్డున పడేస్తుంది. శుభం భూయాత్!

********

ఎదవరి

ఎద అంటే హృదయము అనే అర్థం కూడా ఉంది కదా, అంచేత ఎదవరి అంటే ఎదలను (హృదయాలను, మనసులను) చదవగలవాడు అనే అర్థమూ తీసి కోవచ్చు ఈ పరంపరలో - చదువరి ....

ఎద, హృదయం అర్థం లో కవులు ఉపయోగించారండి. పశువు ఋతువు అనేది ఒక అర్థం. ఒక పదానికి నానార్థాలు ఉంటాయి కదా!

జీవన విధానము; పుస్తకములు-నేను; మిన్న

జీవన విధానము

తత్త్వ విచారములు మాత్రమే కాదు
తమ వారికై తపించుటలూ కావాలి;
భజనలు, అక్కడ తినుటలు కాదు
ఇంట్లో వారందరూ కలిసి చేయాలి భోజనాలు;

భగవంతుని పై ప్రేమలో సహస్రాంశం
అయినా అయినవాళ్ళకు అందించాలి; దేవునికి
అభిషేకములు, పూజలతో పాటు, కావలసిన
వారికి సంతృప్తులూ కలిగించాలి; కుటుంబంతో
చెలిమియే అసలైన కలిమి; ఉద్యోగముతో
సమాన ప్రాధాన్యత, ప్రాముఖ్యత ఇవ్వాలి ఇంటికి

సన్యాసులు అమ్మలు బాబాలు స్వాములు
వారి ఆశ్రమములు కారాదు మన ధామములు
భగవన్నామస్మరణ చేసికుంటూ సంసార సాగరమును ఈదుటకై శక్తియుక్తులు వర్ధిల్లుటకై

ప్రార్థించాలి; బతుకున కలుగు వడిదుడుకుల
తట్టుకొని సంయమనముతో జీవించు సౌభాగ్యమునకై వేడాలి సరసీరుహాక్షుని
శ్రీకంఠుని శరణనాలి ప్రశాంతతకై; పద్మనాభుడు

భోళా శంకరుడు, మన వారు, మన దైవములు;
ముగురమ్మలు మన తల్లులు; వారి కరుణ చాలు
మన జీవితము హాయిగా సాగుటకు; ఆర్తులమో
జిజ్ఞాసువులమో అర్ధార్ధులమో అయ్యి జీవించవలె

**********

ప్రపంచమున ఉద్ధరించాలి అనుకునే వారు ఎక్కువ. ఉద్ధరించుకునే వారు తక్కువ.
********
వయసు మార్చును మన రూపులు
సొగసులు మార్చును బాలిక రూపులు
అంకురము మొక్కైనట్టు, మొగ్గ పూవైనట్టు
వచ్చి మార్పులు మార్చును చూపులు
***********
పుస్తకములు-నేను

పుస్తకముల ఒడిలో నేను
నా ఒడిలో పుస్తకములు
ఇది మా జన్మజన్మల బంధం
ఇప్పుడు ఆత్మీయ అనుబంధం

పుస్తకములు హస్త భూషణము కాక
మస్తిష్కంలో ఎన్నో సంగతులు పేర్చినవి
ఎంతో పాండిత్యము కలిగించి చదువును
ఆనందించు సద్భాగ్యమును ప్రసాదించినవి

చదువక పుస్తకాలు రోజు గడవదు
బుద్ధిని పదును పెట్టు క్షణములే
ఊపిరులై జ్ఞానయాగములై చదువుకున్న
వానినిగా చేసినవి; జంతువుకు భిన్నంగా
నన్ను తీర్చిదిద్దినవి; భామలవోలె ప్రియమార
భాషలు అలరించినవి; విశిష్టత కల్గించినవి

పుస్తకముల ఒడిలో నేను

నా ఒడిలో పుస్తకములు
*****

The content we read has influence on our mind. If we desire to be in tune with current events, they are most disturbing. Confining to devotional and spiritual works make others dub us as otherworldly. It seems difficult to be both news savvy, cultured, civilized and the like and also be peaceful. Elders say contentment is to be aspired and owned. Let us be ourselves.

*********

మిన్న

చదువులపై శ్రద్ధాసక్తులు లేని విద్యాభ్యాసకులు
చదువంటే తెలియని తల్లిదండ్రులు
చదువును అజ్ఞానంతో నిర్వచించే మేధావులు
చదువును కాసుతో ముడిపెట్టి వేల కోట్లు

వెనకేసుకునే "తెలివైన" కార్పొరేట్లు; చదువుకొనుటకు చేరి చదువు కొనుటతో ఆపేసే
అమాయక అత్యాశాయుత బద్ధకస్తులైన బాలబాలికలు; అగమ్యగోచరముగ వర్తించు నేడు

వారికి వారే బోధన చేసికొని బుద్ధి తెలిసి నాలుగు
రాళ్ళు సంపాదించి పెట్టే కౌశలముల దిట్టగుట మిన్న

*********

A woman uses her heart and hence invented love and distributed it. She uses her intuition and insight more than logic. Hence she is better and nearer to hearts.

Ill-treating women by individuals in families outside our families is not useful concern. If our family members are alright, it should be alright for us. It is only disturbance to talk about others. In the world so many inequalities and exploitation and foolishness-es are there. Everything we cannot solve. Better be happy with our people.
**********
అవయవాలు మనస్సు అధీనాలు. మెదడుకి మనస్సుకి చుక్కెదురు. మెదడు బుద్ధికి సంకేతం. మనసు రక్తికి సంకేతం. మనసుతో ప్రేమిస్తాం. కాని ప్రేమ గుడ్డిది కూడాను. ప్రేమ మనసునే కోరుకుంటుంది. మరేమీ చూడదు. చూడలేదు.

ఓంకారము; కాల గమనము-కాల స్పృహ-కాలాతీతతత్త్వము; వాడిపోతున్న లతా నికుంజం

ఓంకారము

ఓంకారము గురించి వినని ముముక్షువులు ఉండరు. కాని ఓంకారము అంటే తెలిసిన వారు మాత్రము అరుదు. భారతీయ తత్త్వశాస్త్రానికి సంబంధించి విషయము విన్నవారు ఎక్కువ. అవగాహన చేసికున్నవారు తక్కువ. అంతా వినికిడి జ్ఞానమే. సంబంధిత గ్రంథములను లోతుగా చదివి, మననము చేసికొని, అనుభవంగా మార్చుకునేవారు చాలా తక్కువ. తమ వినికిడి మిడి మిడి జ్ఞానంతోనే అందరినీ ఆకట్టకోవాలని, తద్వారా ప్రసిద్ధులం కావాలని చాలా మందికి ఆరాటం. అందులో వారిని వారు ఉద్ధరించుకోవాలనే దృష్టి ఉండదు.

ఇలాంటి కంగారు మనుషులు వల్ల తత్త్వము తప్పుగా ప్రచారం అవుతోంది. ఇటువంటి వారి వల్ల‌ లాభం కన్న నష్టం ఎక్కువ జరుగుతోంది. తమ మిడి మిడి జ్ఞానాన్ని అజ్ఞానం రూపంలో అందరికీ అందిస్తున్నారు.

అ-ఉ-మ లతో ఓంకారము తయారైందని ఒక ఉపనిషత్తు చెప్పింది. ఇతర ఉపనిషత్తులు, తత్త్వశాస్త్ర గ్రంథాలు ఓంకారాన్ని ప్రణవం అన్నాయి. శబ్దబ్రహ్మ సిద్ధాంతము స్ఫోట అంది. అద్వైత వేదాంతము మాయ అంది. ఆత్మజ్ఞానం చిదాభాసా అంది. ఓంకారము చిత్ శక్తి.

ప్రణవం అనే పదం ప్రాణం అనే పదం లోంచి వచ్చింది. ప్రణవము, ఓంకారము ప్రాణ శక్తులు. ఊపిరి యొక్క ఉచ్ఛ్వాస - నిశ్వాసముల నుంచి జనించినవి.

ఈ జగత్తంతా ప్రణవమయమనీ, మాయామయమనీ పెద్దలు చెప్పారు. ప్రణవం లోంచే అంతా, అన్నీ జనించాయని మనం విన్నాం. చదివాము.

ఈ హడావుడిలో అంతా, అన్నీ ప్రణవమయమంటే, కొందరు బుద్ధిమంతులు ఈ భౌతిక ప్రపంచం అంతా ప్రణవ జనితం అని వ్యాఖ్యానించారు. ఓంకారానికి, ప్రణవానికి, చిదాభాసకు, మాయకు, స్ఫోటకు ఈ బయటి భౌతిక జగత్తు నిర్మాణానికి, సృష్టికి ఏ విధమైన సంబంధం లేదు. భౌతిక శాస్త్రం ఆ సంగతులు చూసుకొంటుంది.

ఈ జగత్తు, ప్రపంచం, విశ్వం పదాలు వేదాంతలోని సాంకేతిక, పారిభాషిక పదాలు. వీటి తత్త్వార్థములు
వేరు. ప్రజల్లో ప్రాచుర్యమైన అర్థాలు వేరు.

వేదాంత పంశదశి ప్రపంచాన్ని ఈ విధంగా నిర్వచించింది:

శ్లో: అస్తి భాతి ప్రియం నామం రూపంచ ఇత్యంశ
పంచకం ;
ఆద్యత్రయం బ్రహ్మరూపం తతో ద్వయం జగద్రూపం

ప్రపంచం ఐదు అంశలతో, అంశాలతో ఏర్పడింది.

అవి అస్తి (సత్), భాతి (చిత్), ప్రియం (ఆనందం), నామం, రూపం.

మొదటి మూడు అంశలు బ్రహ్మరూపం. చివరి రెండూ జగత్ రూపం. ఇలా తలపుల రూపమైన జగత్ లో బ్రహ్మము (ఆత్మశక్తి), మూడు పాళ్ళు, విషయములు - బయటి భౌతిక ప్రపంచంలోని వస్తువులు - జ్ఞానేంద్రియముల ద్వారా గ్రహించబడిన తన్మాత్రలు - విషయశక్తులు - నామము, రూపము రూపాలలో రెండు పాళ్ళు గా కలిసి ఉంటాయి.

సర్వం ఖలు ఇదమ్ బ్రహ్మా - ఉపనిషద్వాక్యము సారాంశం ఇదే.

ఇక్కడ ఇదమ్ అంటే మానసిక జగత్తు, మానసిక కార్యకలాపాలు జరగడం.

ఈశావాస్యమ్ ఇదమ్ సర్వమ్
యత్ కిమ్ చ జగత్యాం జగత్
యేన త్యక్తేన బుంజీధాః ...
మా గృధః కస్యచిద్ధనమ్...

అనే ఈశావాస్య ఉపనిషత్తులోని ప్రథమ శ్లోకమూ ఈ సంగతినే ప్రస్తావిస్తోంది. ఇక్కడ ఈశ శబ్దం చిత్ శక్తికి, ఇదమ్, జగత్ పైన మనం వ్యాఖ్యలలో చర్చించుకున్న విధంగా మానసిక కార్యకలాపాలు, తలపులకు చెందుతాయి.

ఇప్పుడు

మాయా మయమ్ ఇదం జగత్- తత్త్వ వాక్యము మనకి తేలికగా అర్థమవుతుంది.

ఈ విధంగా మానసిక జగత్ మాయా మయం గాని, బయటి భౌతిక జగత్తు మాయామయం కాదు. జగత్తంతా ప్రణవమయమనీ, ప్రణవంతో నిర్మించి బడినదన్నా ఇదే అర్థము.

చిదాభాసా, మాయ, ప్రణవము, ఓంకారము, స్ఫోట - ఇవన్నీ ఒకే ఆత్మశక్తి కి వివిధ నామములు.

అలా ఓంకారము శ్వాస జనితము. ఓంకారము ధ్వని. ఇదే చిత్ శక్తి. ఈ చిత్ శక్తి దివ్య శక్తి, స్వర శక్తులుగా విడి అన్ని శారీరక, మానసిక కార్యకలాపాలు నిర్వర్తిస్తుంది.

జ్ఞానేంద్రియాలు, మనస్సు ద్వారా, ఇతర అంతఃకరముల ద్వారా, జ్ఞానసముపార్జనము, చేసేటప్పుడు ఈ దివ్య శక్తిని ఆకాశ విభూతి అంటారు.

అంతఃకరణములు, కర్మేంద్రియాల ద్వారా భాషాధ్యయన, అధ్యాపనములు చేస్తున్నప్పుడు శక్తి రూపాన్ని స్వర శక్తి అంటారు. స్వర శక్తిని వాయువు యొక్క విభూతి అంటారు.

ఆకాశ, వాయువులే పంచభూతములలో ప్రధానమైనవి. తేజస్సు, అప్, అన్నము - మిగిలిన ఈ మూడు భూతాకాశ అంశలు ఆకాశ, వాయువుల నుంచి ఉత్పన్నమైనవి. ఇవీ పంచభూతములు.
మనం అనుకునే ఖగము, గాలి, నీరు, అగ్ని, భూమి కాదు.

ఆకాశము గమనికకు, జ్ఞానమునకు, జ్ఞాన శక్తికి జ్ఞానసముపార్జనమునకు ప్రతీక. జ్ఞాన అధ్యయనం, అధ్యాపనము ఈ శక్తి వల్ల, ద్వారా జరుగుతాయి.

వాయువు యాంత్రిక శక్తికి ప్రతీక. శారీరక, మానసిక
యాంత్రిక కార్యకలాపాలు అన్నీ వాయు విభూతి యైన స్వర శక్తి వల్ల, ద్వారా జరుగుతాయి.

ఇది తత్త్వం. ఉపనిషత్తులు, షడ్ దర్శనములు, తదితర తత్త్వ శాస్త్ర గ్రంథాలు చర్చించిన పరమాత్మ తత్త్వం ఇదే.

అలా ఓంకారము శ్వాస జనితము. ధ్వని. మనకు వినిపించని ధ్వని.

ఏతత్ సర్వం శ్రీ పరమేశ్వరార్పణమస్తు!
************

కాల గమనము-కాల స్పృహ-కాలాతీతతత్త్వము

నిజానికి కాలగమనము మన భ్రమ, భ్రాంతి. కాలమానము మన కల్పన. కాల ప్రవాహము అంటూ ఏమీలేదు.

వస్తు చలనాన్ని కాలముగా భ్రమ పడతాము మనము. అలాగే వస్తు పరిణామాన్ని కూడా కాలము అనుకుంటాము. అలాగే ఎదుగుదల, క్షీణతలనూ మనము కాలగమనము అనుకుంటాము.

మనిషి ఇతర జీవులు ఎదుగుతాయి, క్షీణిస్తాయి. మరణిస్తాయి. ఈ మార్పులు కాలగమనం వల్ల జరుగుతున్నాయి అనుకుంటాము. పరిణమించడం, మార్పులకు లోనవడం జీవుల లక్షణము. ఇందులో కాలగమనానికి ఎటువంటి పాత్ర లేదు.

వస్తు చలనము లోనూ, వస్తు పరిణామం లోనూ, జీవ పరిణామం లోనూ అంతర్గతంగా శక్తి పరిణామం ఉంది. శక్తి పరిణామం లేక కాలము కాని, కాల గమనము కాని లేవు.

కాలః పరిణామః అని తత్త్వ వాక్యము.

కాలః శక్త్యాః పరిణామః. కాలము శక్తి మార్పు చెందడం వల్ల కలుగుతుంది. శక్తి వస్తు స్థితిని మార్చడం వల్ల కలుగుతుంది. శక్తి పరిణామము, శక్తి ద్వారా పదార్థము స్థితి, గతులు మార్పులు చెందడం వల్ల కాలము కలుగుతుంది. శక్తి, పదార్థముల సంపర్కము, సంబంధం లేక కాల సృష్టి గాని, ఉనికి, స్పృహ గాని లేవు.

ఈ అవగాహనతో మనం మనసు, ఆలోచనలు, తలుపులు అంటే ఏమిటో తెలుసుకోవచ్చు. మనకు కాల స్పృహ కలగడానికి తలపులు కారణము, ఆధారము. నిజానికి మనసు తలపుల వరుస మాత్రమే.

మనకు కాల స్పృహ, మెళకువ (జాగ్రత్), కల (స్వప్న) మానసిక దశలలో మాత్రమే కలుగుతుంది. ఈ రెండూ ద్వైత స్థితులు. ఇప్పుడు మన దృష్టి గమనిక - ప్రపంచం, లేక గమనిక - జగత్ లుగా విడి ఉంటుంది. ఉపనిషత్తులు దీనిని అహం-ఇదమ్ అంటాయి.

గమనిక-ప్రపంచం లుగా విడి ఉంటే అప్పుడు బాహ్య ప్రపంచ వస్తు గ్రహణం మనసు-జ్ఞానేంద్రియముల ద్వారా చేస్తుంది. అప్పుడే చిత్తము ఆ వస్తు గ్రహణం కలిగించే సుఖదుఃఖములను/అనుభవములను గ్రహించి వాసనలు గా, స్మృతి గా మస్తిష్కంలో భద్రపరుస్తుంది. మళ్ళీ తదనంతరం అవసరమైనప్పుడు వెలికి తీస్తుంది.

బాహ్య ప్రపంచ భౌతిక వస్తుగ్రహణం చేస్తున్నప్పుడు మనము బహిర్ముఖ దృష్టి కలిగి ఉంటాము.

మనసే, జ్ఞానేంద్రియముల ద్వారా తను చేసిన గ్రహణలను మస్తిష్కంలో ఆంతర ప్రపంచం గా భద్రపరుస్తుంది. మనసు అలా, చిత్తము ఇందాక అన్నట్టు అనుభవములను మరల వెలికి తీసేటప్పుడు మనము అంతర్ముఖులము అవుతాము. అప్పటి మానసిక దృష్టిని అంతర్ముఖ దృష్టి అంటారు. మనసు అంతర్ ప్రపంచ గ్రహణం చేయడమే తలపులు కలగడం. మనం భావించడం.

బహిర్ముఖ, అంతర్ముఖ దృష్టులను మానసిక దృష్టులు అంటారు. ఈ దృష్టుల సమయంలో మాత్రమే మనకు కాల స్పృహ ఉంటుంది. ఇది తలపుల, అనుభవముల రూపంలో ఉంటుంది.

తలపుల రూపంలో మనం భూత, భవిష్యత్తులలో విహరిస్తాము. వర్తమానాన్ని గమనించడం ఆపేస్తాము. మానేస్తాము. వర్తమానంలో జీవించగలగడం గొప్ప తత్త్వావగాహనము. తత్త్వ సిద్ధి.

తలపులు, అనుభవములు అంతఃకరణ పరిణామములు. మనోబుద్ధ్యహంకారచిత్తములు అంతఃకరములు. అంతఃకరణములు చిత్ శక్తి విభూతులు. చిదాభాసా పరిణామములు. అలా మనకు కాల స్పృహ కలగడానికి కారణమైన తలపులు, అనుభవములు శక్తి పరిణామములే.

మనసు గ్రహణకు; చిత్తము వాసనలను కలిగించడానికి, ప్రేరేపించడానికి, స్మరించడానికి; బుద్ధి నిశ్చయానికి, తర్కానికి; అహంకారం వ్యక్తిత్వ సృష్టికి,
స్పృహకు ఉపయోగిస్తాయి.

మెళకువతో కూడిన నిద్ర (జాగ్రత్ సుషుప్తి), గాఢనిద్ర (సుషుప్తి) అద్వైత స్థితులు. దృష్టి అహం(గమనిక)-ఇదమ్ లుగా విడి ఉండదు. విశ్రాంతమై ఉంటుంది. ఏ చిదాభాసా పరిణామములు చోటు చేసికోవు. అన్ని విధములైన మానసిక కార్యకలాపాలు విరమింపబడి
ఉంటాయి. ఇప్పటి దృష్టిని విశ్రాంత దృష్టి అంటారు.
మానసిక కార్యకలాపాలు జరగవు కనుక తలపుల, అనుభవముల రూపమైన కాల స్పృహ ఉండదు.

అందుకనే అద్వైత స్థితులు కాలాతీత స్థితులు. ఇప్పటి దృష్టి ఆత్మ దృష్టి. అహమ్-అహమ్ స్ఫురణా స్థితి.

ఇలా భౌతిక, మానసిక కాల స్పృహలు మనకు కలుగుతాయి. రెండూ మిథ్యలే. భ్రాంతులే. భ్రమలే.
వాస్తవములు కాదు.

భగవంతుడు కాల స్వరూపుడు, కాలాతీతుడు. శక్తి పరిణామములు ఆయనను అంటవు. భగవంతుడు అహంకార, మమకార రహితుడు, అతీతుడు. జ్ఞానీ అంతియే.

జీవ దృష్టిలో ఇదే మోక్షం, నిర్వాణం, మౌనము, శాంతము, ఆనందము. జీవైక్యమే కాలాతీత స్థితి.

భగవత్ స్వరూపమైన, కాల, కాలాతీత తత్త్వములకు నమస్కారము.

సమస్త సన్మంగలాని భవంతు!
శుభం భూయాత్!
సకలం శ్రీ పరమేశ్వరార్పణమస్తు!

**********
The study of scriptures, sciences and ideas and getting insight of them, learning of fine arts and performing them, are all meditation, including secular disciplines and are interpretations of reality and Truth.
*********
రాజకీయములన్న భారతదేశమున పార్టీ అధినేత కుటుంబపాలన
ఆ ఇంట్లో తరతరాలకు నిరుద్యోగ నిర్మూలనా కార్యక్రమపు అమలు;
కొందరు భజనపరుల పక్కనేసుకొని వారికి కులముల వారీగా తాయిలాలు అందించి తమ పాలేరుల చేసికొని ప్రభుత్వమున తామే, తమవారే "కలకాలముండుట"; ప్రజలకు చేసిన హామీలే ప్రతి ఎన్నికలో మరి మరి చేసి
మభ్యపెట్టి మసిపూసి మారేడుకాయ చేయుట; వారి నెత్తిని చేయుంచుట.
***********
The content we read has influence on our mind. If we desire to be in tune with current events, they are most disturbing. Confining to devotional and spiritual works makes others dub us as otherworldly. It seems difficult to be both news savvy, cultured, civilized and the like and also be peaceful. Elders say contentment is to be aspired and owned. Let us be ourselves.
**********

All religious scriptures want welfare and well-being of human beings only.

All religions preach love for fellow humans only.

All words of religions are for compassion for living beings only and for protection and conservation of nature only.

But why is it currently religions have become so oppressive and repressive.

Because religions are hijacked by demons and even Gods are not able to do anything.
********
Being born as a human being is a celebration!
********

పురాణములు కథలు. రమ్యమైన కథలు. అవసరమైన రమ్యతలు. రమణీయమైన ఊహలు. సంసార సాగరం లో ఎడతెరిపి లేకుండా ఈదే మనకి
సతత తోటి ప్రయాణికులు. సాయం చేసే పథికులు.
అలసట తెలియనీయని ఉపశమనములు.

తత్త్వాన్ని ఆధారం చేసుకుని ఈ కథల రమ్యతను అవసరమైనంత వరకే ఆస్వాదించాలి. లేకపోతే మనం వాస్తవాన్ని మరుస్తాం.

**********

వాడిపోతున్న లతా నికుంజం 

మౌర్యులపై ఆంద్ర శాతవాహనుల విజయపరంపరలలో

రాజరాజనరేంద్రుని కృష్ణరాయని

ధవళ కీర్తి చంద్రికలలో

నన్నయ మొదలు "కరుణశ్రీ" వరకు

జాలువారిన రసపద్యకవితా లహరులలో

రామదాసు అన్నమయ్య త్యాగరాజుల

సంగీత సాహిత్య మధుర సమ్మేళనములో

గురజాడ కందుకూరి జాషువా శ్రీశ్రీ దేవులపల్లులు

నక్షత్రాలై అలరారు నవ్యసాహితీ వినీలాకాశంలో

గోదావరి కృష్ణవేణీ పెన్న తుంగభద్రల

పవిత్ర నదీ జల ప్రవాహములో

అమరావతీ శిల్పసౌందర్యంలో

కూచిపూడి నాట్యంలో

నాగార్జున వేమన్న కొడవటిగంటిల

సునిశిత ఆలోచనా స్రవంతులలో

ప్రతిఫలించే తెలుగుదనం

అందమైన లతా నికుంజం

రూపు కోల్పోవుచున్నది చేతకాని వారి చేతులలో

వాడిపోతున్నది వివిధరీతులలో

మరింత సౌరభంతో

పరిమళిస్తూనే ఉండాలి

ఎలా???!!!

యోగసార ఉపనిషత్తు 6,7,8,9, 10

మంత్రము 8

బుద్ధి ప్రయుక్తం మనో బాహ్యేంద్రియం ద్వారీకృత్య విషయం ప్రతిపద్యతే 

బుద్ధి చే ప్రేరేపించబడిన మనసు బాహ్యేంద్రియముల (జ్ఞానేంద్రియముల) ద్వారా విషయాన్ని ప్రతిపాదిస్తూ గ్రహింపచేస్తుంది. 

ఇక్కడ బుద్ధి అంటే అంతఃకరణములకు ముడి సరకు లేదా శక్తి అయిన ప్రకృతి అని  గాని, చిదాభాస (మాయ) అని కానీ, ప్రణవం అని కానీ, స్ఫోట (వ్యాకరణ వేత్తలు - శబ్దబ్రహ్మ సిద్ధాంతము) అని కానీ అర్థము చేసుకోవాలి. 

చిదాభాస, ప్రకృతి పరిణమించి అంతఃకరములై జ్ఞాన కర్మేంద్రియముల ద్వారా గ్రహణ, ప్రతిక్రియ చేస్తాయి. ఇదే, ఇవే మానసిక కార్యకలాపములు. మనసు బాహ్య, అంటారా ప్రపంచములలోని విషయం గ్రహణము చేస్తుంది. చిత్తము విషయములు గ్రహింపబడుతోన్నప్పుడు అదే సమయములో కలిగించే అనుభవములను (వీటిని విషయానుభవములు లేక వాసనలు అంటారు0 గ్రహించి, స్మృతి లో జ్ఞాపకములుగా భద్రపరచి, మరల వాటిని ప్రేరేపించి అనుభవములను దృష్టి లో కి తెచ్చి తదనుగునా భావములను కలిగించి కర్మేంద్రియముల ద్వారా చేష్టించేలా చేస్తుంది. 

ఇలా సకల జ్ఞానములు, భాషలు, కళలు, నేర్పరితనములు - చిదాభాసా, మాయా, ప్రణవ, స్ఫోట సదృశ వివిధ నామధేయ యుతమైన – ఆత్మ శక్తి వలన మనకు,  ఆ శక్తి చేతనే ప్రేరేపింపబడు తత్సమయ అంత:కరణ,  జ్ఞానేంద్రియ, కర్మేంద్రియ అనుసంధానము వలన కలుగుతున్నాయి. 

మంత్రము 9

విషయసుఖం దుఃఖవత్ పరిత్యాజ్యమ్

విషయము అంటే దృశ్యము, శబ్దము, రుచి, వాసన, స్పర్శ లలో ఒకటి. విషయసుఖము ఆంటే ఈ విషయములు కలిగించే తృప్తులు, సుఖములు. వీటిలో మమకార, ఇష్ట వస్తువు అంది కలిగించే సుఖము, ఉన్నాయి.

మనందరమూ విషయం సుఖములు కావాలని వెంపర్లాడతాము. ఇందులో తప్పేమీ లేదు. మోతాదు మించకూడదు. ధర్మబద్ధముగా విషయసుఖములు అనుభవించాలని పెద్దలంటారు. మనము ఈ సుఖాల హడావుడిలో ఒకవిషయము మర్చిపోతాము.

అది ఏ విషయాలైతే మనకు సుఖాలు కలిగిస్తాయో ఏవ్ మనకు దుఃఖాలూ కలిగించవచ్చు. కలిగిస్తాయి కూడా. అంచేత మనము దుఃఖాలు కలగకూడదని కోరుకుంటాము. కానీ విషయం వాంఛ (పైన ఉటంకించిన ఏ విషయ సుఖమైనా) పోగొట్టుకోవాలనుకోము. విషయ దుఃఖము వలె విషయసుఖాన్ని మనము వదిలెయ్యగలగాలి, వదిలెయ్యాలి అని యోగసారా ఉపనిషత్ చెబుతోంది.

విషయవాంఛ తీరినప్ప్పుడు సుఖము, తారనప్పుడు దుఃఖము కలుగుతాయి.
విషయవాంచే లేకుంటే సుఖదుఃఖములుండవు. దుఃఖము లేని జీవితము కావాలి కానీ, సుఖము లేని జీవితమును కోరుకోవడం ఎలా? సుఖంతో పాటు దుఃఖాన్ని కూడా అనుభవించడానికి సిద్ధపడితే విషయం వాంఛలు ఉండవచ్చు.

అవ్వా కావాలి బువ్వా కావలి అంటే కుదరదు అంటుంది యోగసార ఉపనిషత్. .

మంత్రం 10

ప్రకృతిః త్రిగుణావలంబనీ

ప్రకృతి మూడు గుణములను అవలంబించి, ఆశ్రయించి మానసిక కార్యకలాపములను నిర్వర్తిస్తుంది.

యోగ, సాంఖ్యములు ప్రకృతిని మానసిక శక్తి అంటాయి. ఆ ప్రకృతి మానసిక కార్యకలాపములు గుణముల రూపములో నిర్వర్తిస్తుంది.

ఈ గుణ విభాగాన్ని అన్ని ఆస్తిక దర్శనములు చేశాయి. వైశేషికము మానసిక శక్తిని పదార్థము అంది. వాటిని ద్రవ్యగుణకర్మవిశేషణసామాన్యసమవాయా: అని చెప్పి తరువాత అభావమును కూడా పదార్ధములలో కలిపింది. అభావము అంటే దేనినీ గ్రహించకుండా ఉన్న స్థితి.

వేదాంతము, ఈ గుణ విభాగాన్ని వాడింది. భారతీయ తత్త్వ శాస్త్రములు ఒకదానిని ఒకటి ఖండించి, కొన్నిటిని తమ స్వతం చేసికొని కలిసి ఎదిగాయి. మనము ఇప్పుడు వీటన్నిటిలో మనకు పనికివచ్చేవి తీసికొని ఒక స్వతంత్ర దర్శనము తయారుచేసి కోవచ్చు. దానిని జ్ఞానబోధ మీమాంస అంటాము. మంకు జ్ఞానము ఎలా కలుగుతుంది, మనము ఎలా చేష్టిస్తాము, ఎలా మానసిక చర్యలు, ప్రతిచర్యలు చేస్తాము; వీటన్నిటి గురించి ఒక నమూనా తయారుచేయవచ్చు. అది భారతీయ తత్త్వ శాస్త్రానికి సారము, సారాంశము అవుతుంది. ఈ గుణములను ఎలా అర్థము చేసుకోవచ్చు, మనము ముముక్షువులుగా ఎలా ఉపయోగించుకోవచ్చు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాము.

సత్త్వరజస్తమో గుణములను ఇప్పటివరకు అందిన వాఖ్యానములకు భిన్నముగా, వీలుగా అర్థముచేసికుందాము. అందరూ అనుకునేలా సత్త్వరజస్తమో గుణముల ప్రేరణతో మనుషుల ను విడతీయడము ఒక దృష్టి. కానీ మనందరమూ ఈ అన్నిగుణములను వివిధ సమయములలో చూపిస్తాము. గుణము అంటే ముడి. దేనితో ఏది ముడి పడుతుంది? చూద్దాము.

గుణ త్రయ విభాగము - జ్ఞానబోధ మీమాంసా దృష్టి

భారతదేశంలో తత్త్వ శాస్త్రానికి రకరకాల వ్యాఖ్యానములు అందుబాటులోనున్నాయి. ఉపనిషత్తులు భారతదేశ తత్త్వశాస్త్రానికి మూలములు.

ఉపనిషత్తులలో బ్రహ్మజ్ఞానము / ఆత్మజ్ఞానము ప్రతిపాదింపబడి వివరించబడ్డాయి. అద్వైత, విశిష్టాద్వైత, ద్వైత, శాక్తాద్వైత, వంటి దృష్టులతో ఉపనిషత్తులు, భగవద్గీత, బ్రహ్మసూత్రములు - ప్రస్థాన త్రయము - వ్యాఖ్యానింపబడ్డాయి.

ఇందులో ఆచార్యులు తమ మేధాశక్తి, స్ఫురణ, భాషా పటిమ, శాస్త్ర, తత్వ పరిజ్ఞానములు, దృక్పథములు, బుద్ధి నైశిత్యములతో తమ తమ దృష్టులతో పకడ్బందీగా వివరణలు ఇచ్చారు. అవి ఎంత పకడ్బందీగా ఉన్నాయంటే, వారి వారి అనుయాయులిప్పటికీ తమ తమ మతములను ఎంతో నమ్మకముతో అవి మాత్రమే శ్రేష్ఠమైనవి అని వాదులాడుకుంటూంటారు. ఒకరినొకరు ఎంతో తీవ్రపదజాలంతో ఖండించుకుంటారు. ఉపనిషత్తుల ఈ అనుయాయులు ఎవ్వరూ సమ్యక్ దృష్టితో పఠించరు. తమ స్ఫురణ, స్ఫూర్తిలను అసలు ఉపయోగించకుండా ఆచార్యుల మాటలే తమ మాటలుగా ఆచార్య సిద్ధాంతములను ప్రచారము చేయడానికి ఉపయోగించు కుంటారు. ఒక్కొక్కసారి కవిగారి కవిత్వం కొంత మన పైత్యంగా ఈ ప్రచారములు జరుగుతాయి.

ఉపనిషత్తులు మనసు యొక్క పుట్టు పూర్వోత్తరములు, మానసిక దశలు, మానసిక కార్యకలాపములు జరుగు వైనము, మనకు లౌకిక, పారలౌకిక జ్ఞానములు కలిగే విధములు విశదముగా చెప్పాయి. ఆత్మను, బ్రహ్మమును, తత్సంబంధ పారిభాషిక పదములను; భగవంతుని ఉనికిని ప్రస్తావించకుండా, భగవత్ సంబంధము లేకుండా ఉపనిషత్తులను, తదనంతర తత్త్వ సాహిత్యాన్ని వ్యాఖ్యానించ వచ్చు. దీనిని జ్ఞానబోధ మీమాంసా దృష్టితో అన్వయించవచ్చు.

పతంజలి, భర్తృహరి, ఆదిశంకరులు మొదలైన వారు అద్వైత-ద్వైత దృష్టుల మేలు కలయికతో ఎంతో తత్త్వాన్ని బోధించారు. ప్రబోధించారు.

పతంజలి శబ్దబ్రహ్మ సిద్ధాంతమును ప్రతిపాదించి బ్రహ్మజ్ఞానాన్నించి భాషాశాస్త్ర సర్వస్వమును పితికి మనకి అందించారు. భర్తృహరి తదనంతర స్ఫోట వాదులు భాషాశాస్త్ర దృష్టితో మనము భాషలు నేర్చుకునే, మాట్లాడే విధానాన్ని వివరించారు. భాషల అవస్థా భేదములను చెప్పారు.

వేదాంతుల మాయ, తత్త్వజ్ఞుల చిదాభాస, మునుల ప్రణవము, శబ్ద బ్రహ్మ సిద్ధాంతీకుల స్ఫోటము అన్నీ ఒకే మానసిక శక్తికి వివిధ నామములు.

ఉపనిషత్తులు, బౌద్ధజైనతత్త్వముల, షడ్దర్శనములు ఈ ఉపనిషత్ ప్రతిపాదనలను స్వీకరించి, నిరాకరించి, సవరించి, తమ స్ఫూర్తితో విషయాలను జోడిస్తూ ‌భారతీయ తత్త్వశాస్త్రాన్ని వటవృక్ష ప్రాయము చేశారు.

ఆత్మ, బ్రహ్మము, మాయ, జగత్, ప్రపంచము, మానసిక దశలు, స్థితులు, గుణములు, నిర్గుణము, సగుణము ఇలా ఎంతో తత్త్వశాస్త్ర పరిభాష ఉంది. ఇందులో గుణ‌ శబ్దానికి అర్థ, తాత్పర్యములను జ్ఞానబోధ మీమాంసా దృష్టితో చర్చించాను. గుణత్రయవిభాగము భగవద్గీతలో పరమాత్మ సద్రవ్యచాడు. ఆయన చెప్పిన సారాంశం కలిగి ఉండి మరొక దృష్టితో నేను ప్రస్తుతిస్తాను.

గుణము అంటే మనకు సత్త్వ-రజస్-తమో గుణములు దృష్టిలోనికి వస్తాయి. గుణ శబ్ద ప్రతిపాదనను వైశేషికము చేసింది. ద్రవ్య, గుణ, కర్మ, సామాన్య, విశేష, సమవాయ, అభావములను సప్త పదార్థములుగా ప్రతిపాదించింది. పదార్థమును వేదాంతం నామ-రూప-భావ-వాసనా రహిత వస్తుః పదార్థః అంటుంది. వ్యాకరణము నాలుగు పదార్థములు అంటుంది. సాంఖ్యయోగములు ప్రకృతిని పదార్థము అంటారు.

వీటన్నటిలోి పదార్థాన్ని మనసు, ఇతర అంతఃకరణముల, జగత్, ప్రపంచముల ముడి పదార్థము/శక్తి అనే అర్థములో
వాడారు. ఈ మీమాంస మరొక సారి చేద్దాము.

సత్త్వరజస్తమోగుణములు:

మాయా/చిదాభాస/ప్రణవము/స్ఫోట ల పరిణామములైన అంతఃకరణములు సమస్త మానసిక కార్యకలాపములను నిర్వహిస్తాయి. ఇక్కడ మానసిక శక్తీ పరిణామము వక్తలో పురోధాన (ముందుకు) / శ్రోతలో తిరోధాన (వెనుకకు) జరుగుతుంది.

విషయయుత బహిర్ ప్రపంచముతో అనుసంధానము మనసు జ్ఞానేంద్రియముల ద్వారా కలిగిస్తుంది. ఇది మెళకువ (జాగ్రత్) మానసిక దశలో జరుగుతుంది. ఇప్పుడు మానసిక దృష్టిని బహిర్ముఖ దృష్టి అంటారు.

(కంటికి దృశ్యములు, రూపములు; చెవికి ధ్వనులు, మాటలు; ముక్కుకు వాసనలు; నాలుకకు రుచులు, చర్మమునకు స్పర్శలు, వేడి, చల్లదనాలు విషయములు. వీటన్నిటినీ కలిపి జ్ఞానేంద్రియములు అంటారు.

వాక్-పాణి-పాద-పాయువు-ఉపస్థలు కర్మేంద్రియములు అంటారు.

ఇవి మాట, చేతి కదలికలు, కాలు కదలికలు, ప్రేవుల కదలికలు, జననేంద్రియ కదలికలు.

ఇవన్నీ యాంత్రికశక్తీ చలితములు. మాయ దివ్యమై జ్ఞాన శక్తిగా మనసు ద్వారా జ్ఞానేంద్రియములను ప్రచలితము చేసి గ్రహణలు చేస్తుంది. ఇతర అంతఃకరణముల ద్వారా తత్సంబంధ జ్ఞాన సముపార్జన, జ్ఞాన నిధానము, జ్ఞాన ప్రేరణ చేస్తుంది. స్వర శక్తియై కర్మేంద్రియములద్వారా జ్ఞాన వ్యక్తీకరణలు, ప్రతిక్రియలు చేస్తుంది.

మనసు జ్ఞానకర్మేంద్రియముల ద్వారా అన్ని పనులు చేస్తుంది. ఇతర అంతఃకరణములు తోడ్పడతాయి.)

మిగతా అంతఃకరణములైన బుద్ది, అహంకారము, చిత్తము మనసు గ్రహించిన విషయాన్ని తర్క, వ్యక్తి సంబంధ, విషయములుగా విడదీసి అంతర ప్రపంచంగా మస్తిష్కములో భద్రపరుస్తాయు; మనసు మరల ఈ అంతర ప్రపంచం నుంచి విషయగ్రహణము చేస్తే అది భావము లేక తలపు అవుతుంది; చిత్తము ద్వారా వాసనలు (విషయ సంబంధ అనుభవనులు, అర్థములు, స్ఫురణలు,) ఏర్పడడం, ప్రేరేపింపబడడం జరుగుతాయి. ఇప్పుడు దీనిని కల (స్వప్న) మానసిక దశ అంటారు. ఇప్పటి దృష్టిని అంతర్ముఖ దృష్టి అంటారు.

ఇందులో ఏ విషయము కాని విషయానుభవము గాని గ్రహింపబడక మనసు నిర్మలంగా ఉంటే దాన్ని సత్త్వ గుణము అంటారు. ఇది శుద్ధ గమనిక స్థితి. భగవత్ సంబంధమైన విషయ, విషయానుభవ గ్రహణము సత్త్వ గుణము అని ఆస్తికులు అంటారు.

గమనికలో అంతఃకరణములుంటే అది రజోగుణము. అంతఃకరణములు విషయయుతమైతే అది తమో గుణము. గమనికలో ఏ విషయము, విషయానుభవము ఉండక పోవడం నిర్గుణము.

గుణము అంటే సంస్కృత భాషలో ముడి అనీ అర్థము ఉంది. ఈ అర్థములోనే గుణ శబ్దము వాడబడింది.

నిర్గుణము:

ఏ విషయ, విషయానుభవముతో ముడి వడి ఉండక పోవడం నిర్గుణము. ఇది శుద్ధ గమనిక. ఆత్మ అంటే శుద్దాహం. ఇదే శుద్ధ గమనిక. అహం అన్నా గమనిక అనే అర్థము. అయమ్ ఆత్మా బ్రహ్మా - ఆత్మ, బ్రహ్మము ఒకటే అంటుంది.

అలా "అహం బ్రహ్మాస్మి" అంటే "నేను శుద్ధ గమనిక" అని తాత్పర్యము. ఈ స్థితి నిర్గుణ స్థితి. నిర్మల మానసిక స్థితి.

దీనినే అద్వైత (రెండు కాని-రెండు లేని-రెండుగా లేని) స్థితి అంటారు. ఇప్పుడు దృష్టిలో విషయ, విషయానుభవములు ఏమీ ఉండవు. దీనిని విశ్రాంత దృష్టి అంటారు. అహం-అహం అనే శుద్ధ గమనికా స్ఫురణ నిరంతరంగా సాగుతూంటుంది. దృష్టిలో అహం-ఇదమ్ అనే విభాగము ఉండదు.

ఇదమ్ - మానసిక కార్యకలాపములు జరగడానికి, గ్రహణలకు, విరమింప బడడానికి చిహ్నము. దృష్టి అహం ఇదమ్ లుగా విడి అంతఃకరణములకు కనబడితే అది ద్వైత (రెండు ఉన్న- రెండు - అహం-ఇదమ్-గా కనబడుతున్న) స్థితి. ద్వైత స్థితిలో దృష్టిలో త్రిపుటి విభాగము జరుగుతుంది. జ్ఞాత-జ్ఞాన-జ్ఞేయములుగా విడడం-మూడూ విడిగా తెలియడం త్రిపుటి ఏర్పడడానికి చిహ్నము.

ఈశావాస్యమ్ ఇదమ్ సర్వమ్, సర్వమ్ ఖలు ఇదమ్ బ్రహ్మా ల లోని ఇదమ్ ఇదే.

ఈ విభాగమే వైయాకరుణుల కర్త-క్రియ-కర్మ విభాగము.

ధ్యానపరుల ధ్యాత-ధ్యానము-ధ్యేయము విభాగము.

ఈ విభాగము గుణత్రయ విభాగము. సత్త్వ- రజ: - తమో - గుణములు గా మనసు పని చేసే సమయము.

త్రిపుటి ఏర్పడక, మనసు, ఇతర అంతఃకరణములు పనిచేయక నిర్వాపారముగా ఆత్మలో లీనమై ఉండడం

నిర్గుణ స్థితి. శాంతము, మౌనము, ఆనందము, మోక్షము, తురీయము, భగవత్ స్థితి, పరమాత్మ స్థితి అని దీనికే పేర్లు.

గుణ త్రయ విభాగము జరిగితే మానసిక కార్య కలాపములు జరుగుతున్నట్టు. అనుగుణ వ్యక్తిత్వ స్పృహ జాగరితమై మనము జీవ స్థితినొంది తత్సంబంధ విషయ, విషయానుభవము లకు లోనై వర్తిస్తాము.

గుణత్రయవిభాగము జరగకపోతే వ్యక్తిత్వ స్పృహ కలుగదు. మన సహజ స్థితియైన పరమాత్మ స్థితి చెదరదు. మనము జీవ స్పృహ కోల్పోయి పరమాత్మాను సంధానమును పొంది నిర్గుణులమై నిరాకులంగా ఉంటాము. జీవిస్తాము.

సత్త్వరజస్తమోగుణములు కలిగి బహిర్ అంతర జగత్తులతో అనుసంధానం ఏర్పడడం, విషయ, విషయానుభవములతో మవసు, ఇతర అంతఃతరణములు ముడివడడం జీవ స్థితి.

సత్త్వరజస్తమోగుణములు కలుగక నిర్గుణముగా - విషయ, విషయానుభవములతో అంతఃకరణముల ద్వారా ముడివడక - ముడి వీడి - ఉండడం పరమాత్మ స్థితి.

ఇవి త్రిగుణములు, నిర్గుణము.

ప్రకృతి ఈ మూడు గుణములను అవలంబించి, ఆశ్రయించి మానసిక కార్యకలాపములను నిర్వర్తిస్తుంది.

ఏ విషయ, విషయానుభవముతో ముడి వడి ఉండక పోవడం నిర్గుణము. ఇది శుద్ధ గమనిక. ఆత్మ అంటే శుద్దాహం. ఇదే శుద్ధ గమనిక. అహం అన్నా గమనిక అనే అర్థము. అయమ్ ఆత్మా బ్రహ్మా - ఆత్మ, బ్రహ్మము ఒకటే అంటుంది.

అలా "అహం బ్రహ్మాస్మి" అంటే "నేను శుద్ధ గమనిక" అని తాత్పర్యము. ఈ స్థితి నిర్గుణ స్థితి. నిర్మల మానసిక స్థితి.

మంత్రము 11

యం కఞ్చిత్ విషయం బాహ్యాభ్యంతరం వా అనుసంధాత్యస్య చితైకాగ్రయం ధారణా 

బయటి భౌతిక జగత్తు నుంచి గాని, (అది తన్మాత్రలుగా జ్ఞానేంద్రియములద్వారా కానీ); దాని ఆంతర ముద్రలైన ప్రపంచం నుంచి కానీ, గ్రహింపబడి అది మాత్రమే దృష్టిలో ఉండడాన్ని  ధారణ అంటారు. ఇంగ్లిష్ లో దీనిని concentration అంటారు. 

యమ (సత్ ప్రవర్తన), నియమ, ఆసన (భంగిమ - posture), ప్రాణాయామము, ప్రత్యాహారము లతో మొదలై ధారణ కలిగి, ధ్యానముగా మారి సమాధినిస్తుంది. 

చిత్తైకాగ్రతయే ధారణ. 

మంత్రము 12

తైలదారావత్ అనుసంధాన నైరత్య్రం ధ్యానమ్ 

తైల ధార వలె అవిఛ్చిన్నంగా అనుసంధానము చేయడాన్ని ధ్యానము అంటారు. 

ధ్యానమునకు రెండు నిర్వచనములు ఉన్నాయి. 

ఏక వస్తు చింతనమ్  ఏవ ధ్యానమ్ 

ధ్యానమ్ అర్థ భావనమ్ 

అని రెండు నిర్వచనములు. 

మొదటి నిర్వచనము 

"ఏక వస్తు చింతనమ్ ఏవ ధ్యానమ్" 

అనేది 

"తైలధారావత్ అనుసంధాన నైరత్య్రం ధ్యానమ్"  

నిర్వచనము నకు అనుగుణముగా ఉంటుంది. 

ఇక్కడ వస్తు అనే పదము మంచి గాంభీర్యమైనది. 

ఆత్మను వస్తువు అంటారు. ఆత్మా, బ్రహ్మా పదములు నపుంసక లింగ శబ్దములు. "వస్తు" శబ్దం కూడా నపుంసకలింగ శబ్దము. 

అంచేత వస్తువు అంటే ఆత్మా, లేదా బ్రహ్మా లక్షణములతో ఒకదానిని స్మరించడము. 

అవి శాంతము, మౌనము, ఆనందము, శుద్ధ జ్ఞానము, ప్రజ్ఞానము, సత్య లోకము మున్నగునవి. 

దానితో బాటు అంతఃకరణములైన మనోబుద్ధ్యహంకారచిత్తములలో ఎదో ఒకదానిని మన మనస్తత్త్వమునకు అనుగుణముగా ఎన్నుకొని దాని సాయముతో నిరంతర ధ్యానము చెయ్యాలి.  

మనము ధ్యానము మొదలు పెట్టినప్పుడు ధ్యాత-ధ్యానము-ధ్యేయము అనే త్రిపుటిలో మొదలు పెడతాము. ధ్యానము గాఢము అయినకొద్దీ ధ్యాత, ధ్యేయము ధ్యానములో కలిసిపోయి ధ్యానము మాత్రము మిగులుతుంది. ధ్యాత,ధ్యేయముల స్పృహ, దృష్టి పోతుంది. రెండూ ధ్యానములో లీనము అయిపోతాయి. అప్పుడు ధ్యానము పండినట్టు. 

ఇలా  ఎన్నుకొన్న ధ్యేయమును (ధ్యాన వస్తువును), 

వస్తు లక్షణమును లేదా 

విషయమును లేదా విషయానుభవమును

తైలధారవలె, అవిఛ్చిన్నముగా నిరంతరమూ దృష్టి యందు ఉంచుకొనడమే ధ్యానము.

యోగసార ఉపనిషత్తు - 10

13. సమాధిః ద్వివిధః సంప్రజ్ఞాతోసంప్రజ్ఞాతో ఇతి.

సమాధి రెండు విధములు.

సంప్రజ్ఞాతము. అసంప్రజ్ఞాతము.

సంప్రజ్ఞాతము అంటే సవికల్ప సమాధి. ప్రజ్ఞ ఉంటుంది. ఆంతర, బహిర్ ప్రపంచాలు తెలుస్తూ ఉంటాయి. అవసరమైతే సంకల్పిస్తే అంతఃకరణములు, జ్ఞాన, కర్మేంద్రియాలు పనిచేస్తూ లేదా పనిచేయడానికి సిద్ధంగా ఉంటాయి. గమనిక ఉంటుంది. అంతా తెలుస్తూంటుంది.
జ్ఞాన, కర్మేంద్రియాలు రథానికి పూన్చిన అశ్వముల వలె ఉండి పనిచేయడానికి సిద్ధంగా ఉంటాయి.

అంతరము భావ, వాసనా రహితంగా ఉండి నిర్మలంగా ఉంటుంది. యోగుల, జ్ఞానుల ఆంతర స్థితి ఇది. సంకల్పిస్తే చర్యలకు ప్రతి చర్యలు జరుగుతాయి. తెలివి, స్పృహ ఉంటాయి.

అసంప్రజ్ఞాతము అంటే నిర్వికల్ప సమాధి. ప్రజ్ఞ ఉండదు. గమనికలో ఆంతర, బాహ్య జగత్తులు ఉండవు. అంతఃకరణములు, జ్ఞాన, కర్మేంద్రియాలు పనిచేయవు. ఏమీ తెలియదు. తెలివి ఉండదు. స్పృహ తప్పిపోతుంది. ఊపిరి తీయడం, ఇతర ముఖ్య శారీరక కార్యకలాపాలు తప్ప మరే మానసిక, తదనుగుణంగా శారీరక కార్యకలాపాలు జరగవు. సంకల్పించడం ఉండదు. శరీర, జగత్ స్పృహ ఉండదు. భావములు కలుగవు. ఏ అనుభవములు
ఉండవు. అంతర, బాహ్యములు తెలియవు.

ఈ మానసిక స్థితిలో ఏమీ తెలియదు. ఇది కొందరికి సహజముగా వస్తుంది. కొందరకు సాధనలో భాగంగా వస్తుంది.

14 నిస్త్రైగుణ్యో యోగీ కైవల్యమశ్నుతే

సమాధిని చేరిన యోగి త్రిగుణములకు అతీతంగా నిర్గుణ స్థితిలో ఉంటాడు. సమాధి లక్షణాన్ని బట్టి
మానసిక, శారీరక కార్యకలాపాలు జరుగుతాయి.

నిర్గుణుడైన యోగి కైవల్యం పొందుతాడు.

శాంతానందమౌన స్థితిని కైవల్యము అంటారు. వైకుంఠమన్నా, కైలాసమన్నా, మోక్షమన్నా, ముక్తి అన్నా, నిర్వాణమన్నా ఇదే.