మనసు కలాప, విరమణ, రమణ స్థితులు; ఆల్ కౌంట్ పేక; కోరిక

మనసు కలాప, విరమణ, రమణ స్థితులు

వాస్తవము వేరు; మనసు మనకు చూపించే విధము వేరు. మనం మనసు చూపించిన దాన్ని బట్టి ఘర్షణ, సంఘర్షణ అనుభవిస్తాము. ఉత్సాహపడతాము. నిరుత్సాహ పడతాము. ధైర్యం తెచ్చుకుంటాము. భీరువులము అవుతాము. సంతోషపడతాము. వేదన, వ్యథ అనుభవిస్తాము.
అలా ఎన్నో సార్లు వాస్తవాన్ని సరిగా గమనించకుండానే, అంచనా వేయకుండానే దుఃఖపడతాము. ఖేదిస్తాము. మోదం తెందుతాము.

కాస్త నిదానిస్తే అసలు ఏం జరిగిందో, ఏం జరుగుతోందో, ఏం జరగబోతోందో తెలుస్తుంది. కాని మనసు రంగుటద్దములలో చూపినదానికి అనుగుణంగా మాత్రమే మన చర్యలు, ప్రతిచర్యలు ఉంటాయి. సుఖదుఃఖములు, ఖేద మోదములు ఉంటాయి.

అలా మనం ఎన్నోసార్లు వాస్తవంలో లేకపోయినా, జరగకపోయినా, అసలు నిజం గమనించకుండా మనసు తన స్వభావము కొద్దీ, పరిమితుల కొద్దీ చూపే అబద్ధాలలో చిక్కుకొని అలమటిస్తాము.

తలపుల, ఆలోచనల, భావముల రూపు మాత్రమే అయిన మనసు లేక మన మనుగడ లేదు. కానీ మన మనుగడ ఒక్క తలపులు, ఆలోచనల మీదే ఆధారపడి లేదు. మనకు విచక్షణ, ఊహాశక్తి, యుక్తి, సూక్ష్మబుద్ధి కూడా ఉన్నాయి. వీటిని ఉపయోగించి మనసు పెట్టే ఆరళ్ళ నుంచి తప్పించుకోవచ్చు. వాస్తవ విరుద్ధంగా మనసు పెట్టే కంగారును తట్టుకోవచ్చు. కాస్త నిదానించాలి అంతే.

మనసు గతి ఇంతే, మనిషి బ్రతుకింతే అనే వేదాంతం లోకి వెళ్ళిపోకూడదు. మనసు మనకు గ్రహణకు, గ్రహింపుకూ ఉపయోగిస్తుంది. మానసిక కార్యకలాపములు లేక మనము లేము. నిజానికి మానసిక కార్యకలాపములే మనము.
కాని మానసిక కార్యకలాపములకు ఇవతల, అవతల కూడా మనమున్నాము. ముందూ, వెనుక కూడా మనకు ఉనికి ఉంది. రోజూ గాఢనిద్రలో మనసు ఉనికి లేదు. కాని గమనిక రూపంలో మనం ఉన్నాము.

మన అసలు ఉనికి గమనికగా. గమనికలోనికి మానసిక కార్యకలాపములు వచ్చి పోతూంటాయి. అనుభవములు కలిగి, కరిగి పోతూంటాయి. మానసిక కార్యకలాపములు శాశ్వతము కాదు. మానసిక కార్యకలాపములు సర్వకాల సర్వావస్థల యందు ఉండవు. మెళకువ, కల మానసిక దశలలో కలిగి, గాఢనిద్ర, జాగ్రత్ సుషుప్తిలలో మాయమవుతూంటాయి. మాయ అవుతూంటాయి. మానసిక శక్తి యొక్క మరయొక పేరే మాయ. మాయ చిత్ శక్తి. చిదాభాస. ప్రణవము. స్ఫోట.

మనసు, బుద్ధి, చిత్తము, అహంకారముల రూపైన అంతఃకరణములు మాయా విభూతులే. మాయా పరిణామములే. మాయ పురోధాన (ముందుకు) పరిణామం చెందితే అంతఃకరణములు ఏర్పడి మెళకువ, కల మానసిక దశలు ఏర్పడి మానసిక కార్యకలాపములు జరిగి విషయ, వషయానుభవ రూపములైన అంతర్, బాహ్య జగత్తులు దృష్టిలోకి వస్తాయి.

మాయ తిరోధాన (వెనుకకు) పరిణామం చెందితే మనసు, ఇతర అంతఃకరణములు మాయగా మారి మానసిక దశ గాఢనిద్ర (సుషుప్తి) గాని, జాగ్రత్ సుషుప్తి (తురీయము) గాని అయ్యి మనసు, ఇతర అంతఃకరణములు విరమణ పొంది విరామం చెందుతాయి. మానసిక కార్య కలాపములు విరమింపబడతాయి. అంతర్, బాహ్య జగత్తులు దృష్టిలో ఉండవు. కరిగిపోతాయి. అదృశ్యమవుతాయి. అంతర్ముఖ, బహిర్ముఖ దృష్టులు అంతమవుతాయి. విషయ, విషయానుభవ గ్రహణలు, గ్రహింపులు ఉండవు.

అప్పుడు మనలో శాంతి, ఆనందము, మౌనము వెల్లివిరుస్తాయి. మనము, మనము నిండుకొని మనము గమనికగా వెలుగుతాము. దృష్టి విశ్రాంతమవుతుంది.

మానసిక కార్యకలాపముల విరమణమే రమణము. రమణునితో సమము. రమణునితో, రమణునిలో ఐక్యము. మానసిక కార్యకలాపముల విరమణ స్థితియే రమణ స్థితి.

************

ఆకలి లేక అన్నం అవసరం లేదు; పంచభక్ష్య
పరమాన్నముల ఊసు లేదు; దప్పిక లేక మంచినీటి మాట రాదు;
నపుంసకునకు వాంఛ లేదు సంగమ దృష్టి లేదు;
ఇచ్ఛ ఉంటేనే అవసరం; లేకపోతే ఏదైనా అనవసరం
 ***********

చదువుచున్నాము కొరగాని చదువులు
ఉద్యోగము తేవు జ్ఞానమును అబ్బదు
మరెందుకో వేలకివేలుపోసి కొనుచున్నాము
లాటరీ టిక్కెట్టు చదువులు; ఆల్ కౌంట్ పేక ఆడుచున్నాము