జ్ఞాన, భక్తి, కర్మ మార్గముల విశ్లేషణ
అహమ్ (నేను - గమనిక) - ఇదమ్ (ప్రపంచం - మానసిక కార్యకలాపములు)
ఉపనిషత్తులు, బ్రహ్మజ్ఞానము, అద్వైత-ద్వైత వేదాంతములు ఆధ్యాత్మికతను కాచి వడపోశాయి. అవి అనుభవ పూర్వకముగా చెప్పిన విషయములు మానసికశాస్త్ర సారము. మనస్తత్వ విశ్లేషణ. నేను, నాది, పరాయిది, జీవాత్మ, పరమాత్మ, ప్రపంచము, జగత్ లను, వీటి మధ్య సంబంధమును లోతుగా అవగాహన చేసికొని మనకి అందించాయి.
ఈ ఆత్మ జ్ఞానములోని పరిభాషను సరిగా అర్థము చేసికోపోతే మరింత అజ్ఞానములో పడతాము (ఈశావాస్యోపనిషత్ ఉవాచ).
ఉపనిషత్ పరిభాషలో అహమ్, ఇదమ్ ముఖ్యమైనవి. అహమ్ అంటే నేను. ఇదమ్ అంటే బయటి చరాచర భౌతిక ప్రపంచము యొక్క ఆంతర ముద్రలు. ఈ ముద్రలు అంతఃకరణములైన మనోబుద్ధ్యహంకారచిత్తముల మాధ్యమముగా జ్ఞానేంద్రియముల సాయముతో మెళకువ (జాగ్రత్), కల (స్వప్న) మానసిక స్థితులలో సేదా దశలలో ఏర్పడిన గ్రహణము, గ్రహింపుల అంతర విషయ, విషయానుభవ సముచ్చయము, సమాహారము;
అవే అంతఃకరణముల ద్వారా ఈ విషయానుభవ, విషయ సమాహారముచే ప్రేరేపింపబడి మానసిక దృష్టికి వస్తే, దాన్ని "జగత్" అంటారు; అప్పుడు మనకు మానసిక స్థితులు, మానసిక భావములు ఏర్పడతాయి. అలా ఏర్పడిన మానసిక స్థితుల, తలపుల కనుగుణముగా కర్మేంద్రియముల సాయముతో ప్రతిచర్యలు చేస్తాము మనము.
(కన్నులు, చెవులు, ముక్కు, నాలుక, చర్మము జ్ఞానేంద్రియములు; దృశ్యములు, మాట (ధ్వని), పరిమళములు (వాసనలు), రుచులు, స్పర్శలు ఈ జ్ఞానేంద్రయముల ద్వారా అంతఃకరణముల మాధ్యమముగా మనకు తెలుస్తాయి.)
(మానసిక స్థితుల, భావముల కనుగుణముగా కంఠనాళము కదలికలు - మాట్లాడడం, ధ్వనులు చేయడం; కాళ్శు, చేతులు కదపడం; జననేంద్రియ కదలికలు జరగడం; ప్రేవుల కదలికలు జరగడం కర్మేంద్రియములద్వారా ప్రతిచర్యలు చేయడం జరుగుతుంది. వీటినే సంస్కృత భాషలో వరుసగా వాక్-పాణి-పాద-పాయువు-ఉపస్థలు అంటారు.)
వీటన్నిటి సాయముతో ( ఆత్మ లేక బ్రహ్మము, అంతఃకరణములు, జ్ఞాన కర్మేంద్రియములు) సమిష్టిగా పనిచేయడమే ఇదమ్ అవుతుంది. ఇదే మానసిక కార్యకలాపములు జరగడం. అహమ్ ఆత్మ లేక బ్రహ్మము లేక ప్రజ్ఞానము లేక విశ్రాంత దృష్టిని సూచిస్తుంది. దీనిని గమనిక అనీ అనవచ్చు. ఆంగ్ల భాషలో Awareness అంటారు.
ఇలా గమనికలో మానసిక కార్యకలాపములుంటే అది ద్వైత స్థితి లేక ద్వైత దృష్టి అవుతుంది ఈ స్థితిలో అహమ్- ఇదమ్ రెండూ రెండుగా ఉండి, మానసిక కార్యకలాపములు జరుగుతూ ( జరుపుతూ ) ఉంటాయి.
ఇది మానసిక దృష్టి. బహిర్ముఖ, అంతర్ముఖ దృష్టులు మానసిక దష్టులు. ఇవి ఏకకాల లేదా ఒకదాని తరవాత ఒకటి లేదా ఏదో ఒకటే దృష్టి లేక గమనిక కావడం మానసిక దృష్టి సమయము అవుతుంది.
ఈ మానసిక స్థితులు ద్వైత స్థితులు. వీటిని జాగ్రత్ - బహిర్ముఖ దృష్టి, స్వప్న - అంతర్ముఖ దృష్టి - స్థితి లేక దశ లేక సమయము అంటారు.
గమనికలో ఏ మానసిక కార్యకలాపములు లేకుండా, జరగకుండా ఉంటే అపుడు దృష్టి విశ్రాంతమౌతుంది. శాంతము, ఆనందము, మౌనము అనుభవమౌతాయి.
ఈ స్థితిని అద్వైత స్థితి లేక ఆత్మ దశ లేక ఆత్మ స్థితి లేక బ్రహ్మ స్థితి లేక సుషుప్తి ( ఏమీ తెలియని - మానసిక కార్యకలాపములు జరగని) లేక మానసిక కార్యకలాపములు జరుగుచున్నా అంటని - జాగ్రత్ సుషుప్తి దశ అంటారు.
గమనికలో మానసిక కార్యకలాపములను లేని లేదా గమనించని ముక్త స్థితి ఇది. ఆంగ్లభాషలో దీన్ని Consciousness అంటారు. Pure Consciousness అన్నా, Unoccupied Awareness అన్నా, Content-free Contentment అన్నా ఇదే. భగవత్ స్థితి, పరమాత్మ స్థితీ ఇదే.
ఇప్పుడు ఈ స్థితిలో ( మానసిక కార్యకలాపములు మాయమై / మాయయై) గమనింపబడని స్థితిలో) ఇదమ్ దృష్టిలో ఉండదు. అహమ్ మాత్రమే - వట్టి గమనికగా - అహమ్-అహమ్ స్ఫురణగా వెలుగుతూంటుంది.
ఇలా అహమ్, ఇదమ్ ల చుట్టూ తిరిగే బ్రహ్మ జ్ఞానము రకరకములుగా చూడబడింది; వ్యాఖ్యానింపబడింది.
అవి అద్వైత, విశిష్టాద్వైత, ద్వైత, శివాద్వైత, శాక్తాద్వైత మొదలగు దృష్టులు.
వీటిలో జ్ఞాన మార్గములు, భక్తి మార్గములు, కర్మ మార్గములు ప్రతిపాదించబడినాయి.
మన తత్త్వాన్ని బట్టి మనము వీటిలో ఏదో ఒక మార్గమునకు ఆకర్షింపబడతాము అంతే. ఏ మార్గము ఇంకో దాని కన్న గొప్పది కాదు. అధికమైనదీ కాదు.
మార్గము, మన ఇష్టము మాత్రమే. అదే అందరికీ పథ్యము కాదు. వ్యక్తి వ్యక్తికీ ఇష్టము, ఇష్టాన్ని బట్టి మార్గము మారుతుంది. అంతే తప్ప మన ఇష్టము మార్గము శ్రేష్టతను సూచించదు. అందుకని ఈ మార్గమే గొప్పదని ఉపన్యాసాలివ్వడం అవివేకము. పసితనము. మార్గ నిర్ణయము ముముక్షువునకు వదలి వేయాలి.
అహమ్, ఇదమ్ పరంగా అహమ్ ను మార్చే లేదా దాని నిజ స్వరూపాన్ని అర్థము చేసికునే ప్రయత్నము, ఆ అర్థానికి అనుగుణంగా తత్పరులై వేదాంత వాక్య తాత్పర్య స్థితిని నిరంతర అనుభవంగా మార్చుకొని, నిజ అహమ్ గా జీవించడం జ్ఞాన మార్గము.
ఇదమ్‌ను అంతఃకరణములు, జ్ఞాన, కర్మేంద్రియములద్వారా మార్చబూనడం భక్తి, కర్మ మార్గములు అవుతుంది.
అలా మన మనస్తత్త్వము‌నకు అనుగుణముగా ఆధ్యాత్మిక మార్గమును మనమే ఎన్నుకొని మనంతట మనమే, నకిలీ గురువుల సాయము అపేక్షించకుండా, అక్కర లేకుండా ముక్తినొంద వచ్చు. భగవంతుని కనవచ్చు.
ఈ అహమ్, ఇదమ్ ల అవగాహన మీ ఆధ్యాత్మిక మార్గమును సులువు చేయుగాక! అనవసర కష్టనష్టముల పాలుగాక సులభముగా ముముక్షువులు మోక్షమునందెదరుగాక.
జ్ఞాన, భక్తి, కర్మ మార్గముల సమానతను, ఏకతను గుర్తించెదరు గాక! అనవసర వాదులాటలలో చిక్కుకొనక, వాటిని ఆపి, విస్మరించి తమ మనసుకు నచ్చిన ఆధ్యాత్మిక మార్గమును ఎన్నుకొని, అభ్యసించి తరించెదరు గాక!
సమస్త సన్మంగళాని భవంతు! సర్వే జనాః సుఖినో భవంతు! భగవత్ ప్రీతిరస్తు!
అహమ్ (నేను - గమనిక) - ఇదమ్ (ప్రపంచం - మానసిక కార్యకలాపములు)
ఉపనిషత్తులు, బ్రహ్మజ్ఞానము, అద్వైత-ద్వైత వేదాంతములు ఆధ్యాత్మికతను కాచి వడపోశాయి. అవి అనుభవ పూర్వకముగా చెప్పిన విషయములు మానసికశాస్త్ర సారము. మనస్తత్వ విశ్లేషణ. నేను, నాది, పరాయిది, జీవాత్మ, పరమాత్మ, ప్రపంచము, జగత్ లను, వీటి మధ్య సంబంధమును లోతుగా అవగాహన చేసికొని మనకి అందించాయి.
ఈ ఆత్మ జ్ఞానములోని పరిభాషను సరిగా అర్థము చేసికోపోతే మరింత అజ్ఞానములో పడతాము (ఈశావాస్యోపనిషత్ ఉవాచ).
ఉపనిషత్ పరిభాషలో అహమ్, ఇదమ్ ముఖ్యమైనవి. అహమ్ అంటే నేను. ఇదమ్ అంటే బయటి చరాచర భౌతిక ప్రపంచము యొక్క ఆంతర ముద్రలు. ఈ ముద్రలు అంతఃకరణములైన మనోబుద్ధ్యహంకారచిత్తముల మాధ్యమముగా జ్ఞానేంద్రియముల సాయముతో మెళకువ (జాగ్రత్), కల (స్వప్న) మానసిక స్థితులలో సేదా దశలలో ఏర్పడిన గ్రహణము, గ్రహింపుల అంతర విషయ, విషయానుభవ సముచ్చయము, సమాహారము;
అవే అంతఃకరణముల ద్వారా ఈ విషయానుభవ, విషయ సమాహారముచే ప్రేరేపింపబడి మానసిక దృష్టికి వస్తే, దాన్ని "జగత్" అంటారు; అప్పుడు మనకు మానసిక స్థితులు, మానసిక భావములు ఏర్పడతాయి. అలా ఏర్పడిన మానసిక స్థితుల, తలపుల కనుగుణముగా కర్మేంద్రియముల సాయముతో ప్రతిచర్యలు చేస్తాము మనము.
(కన్నులు, చెవులు, ముక్కు, నాలుక, చర్మము జ్ఞానేంద్రియములు; దృశ్యములు, మాట (ధ్వని), పరిమళములు (వాసనలు), రుచులు, స్పర్శలు ఈ జ్ఞానేంద్రయముల ద్వారా అంతఃకరణముల మాధ్యమముగా మనకు తెలుస్తాయి.)
(మానసిక స్థితుల, భావముల కనుగుణముగా కంఠనాళము కదలికలు - మాట్లాడడం, ధ్వనులు చేయడం; కాళ్శు, చేతులు కదపడం; జననేంద్రియ కదలికలు జరగడం; ప్రేవుల కదలికలు జరగడం కర్మేంద్రియములద్వారా ప్రతిచర్యలు చేయడం జరుగుతుంది. వీటినే సంస్కృత భాషలో వరుసగా వాక్-పాణి-పాద-పాయువు-ఉపస్థలు అంటారు.)
వీటన్నిటి సాయముతో ( ఆత్మ లేక బ్రహ్మము, అంతఃకరణములు, జ్ఞాన కర్మేంద్రియములు) సమిష్టిగా పనిచేయడమే ఇదమ్ అవుతుంది. ఇదే మానసిక కార్యకలాపములు జరగడం. అహమ్ ఆత్మ లేక బ్రహ్మము లేక ప్రజ్ఞానము లేక విశ్రాంత దృష్టిని సూచిస్తుంది. దీనిని గమనిక అనీ అనవచ్చు. ఆంగ్ల భాషలో Awareness అంటారు.
ఇలా గమనికలో మానసిక కార్యకలాపములుంటే అది ద్వైత స్థితి లేక ద్వైత దృష్టి అవుతుంది ఈ స్థితిలో అహమ్- ఇదమ్ రెండూ రెండుగా ఉండి, మానసిక కార్యకలాపములు జరుగుతూ ( జరుపుతూ ) ఉంటాయి.
ఇది మానసిక దృష్టి. బహిర్ముఖ, అంతర్ముఖ దృష్టులు మానసిక దష్టులు. ఇవి ఏకకాల లేదా ఒకదాని తరవాత ఒకటి లేదా ఏదో ఒకటే దృష్టి లేక గమనిక కావడం మానసిక దృష్టి సమయము అవుతుంది.
ఈ మానసిక స్థితులు ద్వైత స్థితులు. వీటిని జాగ్రత్ - బహిర్ముఖ దృష్టి, స్వప్న - అంతర్ముఖ దృష్టి - స్థితి లేక దశ లేక సమయము అంటారు.
గమనికలో ఏ మానసిక కార్యకలాపములు లేకుండా, జరగకుండా ఉంటే అపుడు దృష్టి విశ్రాంతమౌతుంది. శాంతము, ఆనందము, మౌనము అనుభవమౌతాయి.
ఈ స్థితిని అద్వైత స్థితి లేక ఆత్మ దశ లేక ఆత్మ స్థితి లేక బ్రహ్మ స్థితి లేక సుషుప్తి ( ఏమీ తెలియని - మానసిక కార్యకలాపములు జరగని) లేక మానసిక కార్యకలాపములు జరుగుచున్నా అంటని - జాగ్రత్ సుషుప్తి దశ అంటారు.
గమనికలో మానసిక కార్యకలాపములను లేని లేదా గమనించని ముక్త స్థితి ఇది. ఆంగ్లభాషలో దీన్ని Consciousness అంటారు. Pure Consciousness అన్నా, Unoccupied Awareness అన్నా, Content-free Contentment అన్నా ఇదే. భగవత్ స్థితి, పరమాత్మ స్థితీ ఇదే.
ఇప్పుడు ఈ స్థితిలో ( మానసిక కార్యకలాపములు మాయమై / మాయయై) గమనింపబడని స్థితిలో) ఇదమ్ దృష్టిలో ఉండదు. అహమ్ మాత్రమే - వట్టి గమనికగా - అహమ్-అహమ్ స్ఫురణగా వెలుగుతూంటుంది.
ఇలా అహమ్, ఇదమ్ ల చుట్టూ తిరిగే బ్రహ్మ జ్ఞానము రకరకములుగా చూడబడింది; వ్యాఖ్యానింపబడింది.
అవి అద్వైత, విశిష్టాద్వైత, ద్వైత, శివాద్వైత, శాక్తాద్వైత మొదలగు దృష్టులు.
వీటిలో జ్ఞాన మార్గములు, భక్తి మార్గములు, కర్మ మార్గములు ప్రతిపాదించబడినాయి.
మన తత్త్వాన్ని బట్టి మనము వీటిలో ఏదో ఒక మార్గమునకు ఆకర్షింపబడతాము అంతే. ఏ మార్గము ఇంకో దాని కన్న గొప్పది కాదు. అధికమైనదీ కాదు.
మార్గము, మన ఇష్టము మాత్రమే. అదే అందరికీ పథ్యము కాదు. వ్యక్తి వ్యక్తికీ ఇష్టము, ఇష్టాన్ని బట్టి మార్గము మారుతుంది. అంతే తప్ప మన ఇష్టము మార్గము శ్రేష్టతను సూచించదు. అందుకని ఈ మార్గమే గొప్పదని ఉపన్యాసాలివ్వడం అవివేకము. పసితనము. మార్గ నిర్ణయము ముముక్షువునకు వదలి వేయాలి.
అహమ్, ఇదమ్ పరంగా అహమ్ ను మార్చే లేదా దాని నిజ స్వరూపాన్ని అర్థము చేసికునే ప్రయత్నము, ఆ అర్థానికి అనుగుణంగా తత్పరులై వేదాంత వాక్య తాత్పర్య స్థితిని నిరంతర అనుభవంగా మార్చుకొని, నిజ అహమ్ గా జీవించడం జ్ఞాన మార్గము.
ఇదమ్‌ను అంతఃకరణములు, జ్ఞాన, కర్మేంద్రియములద్వారా మార్చబూనడం భక్తి, కర్మ మార్గములు అవుతుంది.
అలా మన మనస్తత్త్వము‌నకు అనుగుణముగా ఆధ్యాత్మిక మార్గమును మనమే ఎన్నుకొని మనంతట మనమే, నకిలీ గురువుల సాయము అపేక్షించకుండా, అక్కర లేకుండా ముక్తినొంద వచ్చు. భగవంతుని కనవచ్చు.
ఈ అహమ్, ఇదమ్ ల అవగాహన మీ ఆధ్యాత్మిక మార్గమును సులువు చేయుగాక! అనవసర కష్టనష్టముల పాలుగాక సులభముగా ముముక్షువులు మోక్షమునందెదరుగాక.
జ్ఞాన, భక్తి, కర్మ మార్గముల సమానతను, ఏకతను గుర్తించెదరు గాక! అనవసర వాదులాటలలో చిక్కుకొనక, వాటిని ఆపి, విస్మరించి తమ మనసుకు నచ్చిన ఆధ్యాత్మిక మార్గమును ఎన్నుకొని, అభ్యసించి తరించెదరు గాక!
సమస్త సన్మంగళాని భవంతు! సర్వే జనాః సుఖినో భవంతు! భగవత్ ప్రీతిరస్తు!
No comments:
Post a Comment