విభక్తి - భక్తి స్థితులు; పరమ పదము - సర్వజ్ఞ పీఠము; దేవీ దేవతలు

విభక్తి - భక్తి స్థితులు

విభక్తి కన్న ‌భక్తి‌ మిన్న. భాషను, వ్యాకరణమును శ్రద్ధగా అభ్యసించిన వారికి విభక్తి గురించి పరిచయము చేయనవసరము లేదు.

నేను ఫిజిక్స్ లెక్చరర్ గా ఉద్యోగం చేస్తున్నప్పుడు పాండిచ్చేరి కేంద్రపాలిత ప్రాంతంలో భాగమైన మాహే‌లో రెండు సంవత్సరాలు పనిచేశాను. మాహే కేరళలో కల కాలికట్ దగ్గర అరేబియా సముద్రం ఒడ్డున మాహే నది అరేబియా సముద్రంలో కలిసే తావున కలదు. అప్పుడు పురుషోత్తమన్ అని ఒకాయన మాకు ప్రిన్సిపాల్ గా ఉండేవారు. పాండిచ్చేరి కేంద్రపాలిత ప్రాంతం ప్రభుత్వంలో ఉద్యోగం చేస్తే తమిళులు, మలయాళీలతో కలిసి పనిచేయవచ్చు.
అలాగే భారతదేశం లోని ఇతర ప్రాంతాల వారితో కూడా కలిసి పనిచేయవచ్చు. యు.పి.యస్. సి రిక్రూట్ చేసికుంటుంది. ఆ వాతావరణం మినీ భారతదేశంలా ఉంటుంది. మనసు సంకుచితంగా కాకుండా విశాల దృక్పథంతో వెల్లివిరుస్తుంది.

ఇంతకీ చెప్పొచ్చే ముక్క ఏమిటంటే, పురుషోత్తమన్ గారు తమిళులు. మంచి విష్ణు భక్తులు. నేను సంస్కృతం లోనూ, తెలుగు లోనూ భగవంతునిపై, అమ్మవారి పై స్తోత్రాలు రాసే అలవాటు ఉన్నవాణ్ణి. ఆయనతో మాట్లాడుతూ విష్ణు మూర్తి మీద, రాముని మీదా సంస్కృతంలో స్తోత్రాలు రాసేను అన్నాను; ఆయన వైష్ణవ మతానుయాయులు కదా‌ ఉత్సాహ పడతారు అని. ఆయన నా ఆ మాటకు ఇచ్చిన సమాధానం నన్ను కొద్దిగా నిరుత్సాహపరచినా, నాకొక గొప్ప సత్యం, తత్త్వం బోధించింది.

ఇంతకీ ఆయన ఏమన్నారంటే, విభక్తి కన్న ‌భక్తి‌ గొప్పది అని. నాకు ఎంతో సంతోషమూ కలిగింది. మనము మాట్లాడే వాక్యస్థితిని మధ్యమా అంటారు. భాషకు నాలుగు స్థాయిలున్నాయి.

అవి పరా, పశ్యంతీ, మధ్యమా, వైఖరీ.

భాషయొక్క తత్పర లేక తాత్పర్య స్థితిని పరా అంటారు. ఈ స్థితినే శాంత, మౌన, ఆనంద స్థితులనీ అంటారు. దీనినే భక్తి స్థితియనీ అంటారు. జ్ఞాత, జ్ఞేయము కలిసిపోయి, జ్ఞానముగా మిగిలి ఉండడమే ప్రజ్ఞాన స్థితి. ఇదే వేదాంతులు నుడివే శుద్ధాహం, బ్రహ్మ, ఆత్మ స్థితి. ఈ స్థితి లో శాంతము అనుభవమై ఎఱుక కలిగి‌ మనం శుద్ధ గమనికగా ఉంటాము. అలా తత్పర, తాత్పర్య, భక్తి, శుద్ధ జ్ఞాన స్థితులొకటే.

ఆ విధముగా భక్తి స్థితిలో అన్ని మానసిక కార్యక్రమాలు, కార్యకలాపాలు ఆగి మౌనము అనుభవింపబడుతూ ఉంటుంది. సంకల్ప, వికల్పములు కలిగినపుడు ఈ తత్పర తాత్పర్య భక్తి స్థితి చెదిరి, పశ్యంతీ స్థితి అనుభవం లోనికి వస్తుంది. ఈ స్థితి భాషా పరంగా అర్థ స్థితి. వేదాంత పరంగా అనుభవస్థితి. కర్త, కర్మ రహితమైన క్రియా మానసిక స్థితి. అన్ని అవగాహనలు, ఆకళింపులు, గ్రహింపులు ఈ స్థితిగా, ఈ స్థితిలో భద్రపరుపబడి ఉంటాయి. వాసనా స్థితి అన్నా ఇదే.

ఈ వాసనా స్థితి ప్రకోపింపబడినపుడు తలపులు, భావములు, భావనలు, ఆలోచనలు, తర్కం ఉదయిస్తాయి. దీనిని భాషా పరంగా మధ్యమా స్థితి అంటారు. ఇదే వాక్య స్థితి. క్రియ, కర్త, కర్మలతో కలిసి ఉంటుంది. మన తలపులు, భావములు, భావనలు, ఆలోచనలు, తర్కాలు వాక్యములుగానే మెదులుతాయి. ఊహలు, అపోహలు, కవనములు, కావ్యములు, అన్నిరకాల రచనలు వాక్యములు గానే రాయబడతాయి. ఈ వాక్యస్థితినే విభక్తి స్థితి అంటారు.
ఉచ్చరించబడిన వాక్యము శబ్ద రూపమును పొంది వినిపిస్తుంది. ఈ భాషా స్థితిని వైఖరీ అంటారు.

భక్తి స్థితి భగవత్ స్థితి. స్తుతులు, స్తోత్రాలు చేయబడే, కథలు, కధనాలు అల్లబడే మానసిక కార్యకలాపస్థితి
విభక్తి స్థితి. లేదా చెదిరిన భక్తి స్థితి. భక్తి స్థితి పరమాత్మ స్థితి. అహం బ్రహ్మాస్మి స్థితి. ఆ ఆత్మ స్థితిని పోగొట్టుకుని
భగవత్ పరంగానే అల్లినా విభక్తి స్థితిని పొందడం ఒక మెట్టు క్రిందికి దిగడం. భగవంతుని స్తుతిస్తూ ఉండడం కన్నా భగవంతుని గా ఉండడం మేలు కదా! మిన్న కదా!

అందుకనే పురుషోత్థమన్ గారు విభక్తి కన్న ‌భక్తి‌ మిన్న అన్నారు. ముందు ఉత్సాహ భంగం కలిగినా ఆ మాట ఇచ్చిన ప్రేరణ ఎన్నో రెట్లు నన్ను ఆనందపరచింది.

(కాని ఆయన భక్తి అన్నది
" భక్తి తు అస్మిన్ ప్రేమ ప్రేమ రూపా" ఉద్దేశ్యం లో.
ఇది సగుణ నిర్వచనము.

నేను తీసికున్నది నిర్గుణ నిర్వచనమైన
"స్వస్వరూపానుసంధానం భక్తిరిత్యభిధీయతే"
ఉద్దేశ్యం లో.

ఇంకా భగవత్ స్తోత్రాలు, స్తుతులు అల్లుతున్నా, మనసు భక్తి స్థితిని పొంది, అందుండిపోవడానికే మొగ్గు చూపుతోంది.

భక్తి స్థితి, యోగదర్శనము ఉటంకించిన నివృత్తి స్థితి ఒకటే. బౌద్ధుల నిర్వాణ స్థితి, వేదాంతుల మోక్ష స్థితి ఒకటే. ఒకే అనుభవానికి ఎన్నో పేర్లు.

శాంతి, మౌనము, ఆనందము, సత్యమూ నిత్యమూ అనుభవంగా, ఆకళింపు గా ఉండే భక్తి స్థితి యందుండడం ముముక్షువుకు‌ తప్పని సరి.

ఉద్వేగమూ, సుఖదుఃఖాలు ఉండే విభక్తి స్థితి కన్న నిర్మల మానసిక‌ స్థితి కల భక్తి స్థితి ‌అభిలషణీయము.

**********

పరమ పదము - సర్వజ్ఞ పీఠము

మనసు పరమపదాన్ని చేరుట
వ్యక్తిగా‌ పరమపదించుట; పరమపద
సోపాన అధిరోహణమున శిఖరమును
చేరుట; జీవితము వైకుంఠపాళి

కాశిని చేరుటన్నను అదే; శివసాయుజ్య
మన్నను కైలాస వాసమును అదే; మనసు
శమించుటయే మరణమును అధిగమించుట
శాంతి ఆనందం మౌనము సర్వజ్ఞ పీఠము అదియే;
**********

దేవీ దేవతలు సువ్యవస్థకు అడ్డం కారు. దివ్యత్వం వేరు. అన్ని మంచితనాలు దివ్యమైనవే. భక్తి, ఆధ్యాత్మికత సువ్యవస్థలో భాగం. సువ్యవస్థను నిర్మించడానికి, దివ్యతను పరిహరించనవసరము లేదు. దేవీ దేవతలు సువ్యవస్థలో భాగం. సువ్యవస్థకోసం వారిని దూరంగా ఉంచవలసిన అవసరం లేదు. ఎందుకనో దేవీదేవతలను ఒక మతానికి ప్రతీకగా భావించి "నిరసించవలసిన" అవసరం కనిపించదు.
*********

అందరికీ తెలుగుదనం చూడడం, తెలుగుదనం గురించి మాట్లాడడం, వ్యాసములు వ్రాయడం ఇష్టం తప్ప తెలుగువాడిగా ఉండడం ఇష్టం లేదు. లోకో భిన్న రుచి:
*********
మాట మనసుకి ప్రతీక. మనసు చంచలమైనది. మాట నిలచి ఉంటుంది, మనసు మారినా!