చిత్ జడ ఖేలనము - ద్వైతాద్వైత తత్త్వములు

చిత్ జడ ఖేలనము - ద్వైతాద్వైత తత్త్వములు


ఏది జడము ఏది చైతన్యము
అయస్కాంత క్షేత్రము జడమనిపించును
సూది దగ్గరకొచ్చి చలించువరకు;
సూది జడము, క్షేత్రపరిధిలోనికి వచ్చి కదలువరకు

జడము చైతన్యము పరస్పర సహ కర్తలు
సహ కర్ములు; జీవుడు దేవుడు నంతే; సహచరులు
పరస్పర స్నేహితులు; నర నారాయణులు సహవాసులు
నాణెమునకు రెండు వైపులు; ముడి సరుకు ఒకటే; ఇదే అద్వైతము

ప్రపంచము జడము, పరమాత్మ చైతన్యము;
పరమాత్మ సహిత ప్రపంచము చైతన్యయుత జగత్తు;
అనుభవములు, భావములు, ఉచ్చారణలు, క్రియలు;
ప్రతి క్రియలు చిత్ జడముల మేలు కలయికలు

చిదంశలు స్థూల, సూక్ష్మ, కారణ శరీరములు; చిత్ జడాత్మికములు
అన్తఃకరణములు: చిత్ జడముల ముడులు సత్త్వరజస్తమోగుణములు;
జడమును ఉపసంహరించిన మిగులు చిత్ యే నిర్గుణ బ్రహ్మము
జగత్ జీవేశ్వరులు చిజ్జడముల గ్రంధులు సగుణములు

జగద్రహిత చిత్ చైతన్యము ఆత్మ ప్రకాశము
జీవభావరహిత అవ్యక్తము పరబ్రహ్మము
ఉన్నవి సృష్టి కాని, నిద్ర కాని మాత్రమే; ఒకటుంటే ఒకటుండదు
దృష్టిలో; నిద్ర అద్వైతము అద్వయము: సృష్టి ద్వైతము
జాగ్రత్ స్వప్న దశలందు కలుగును, కనిపించును;
జాగ్రత్ సుషుప్తి‌ యందు సృష్టి ప్రళయము నొంది
దృష్టి విశ్రాంతమగును; సృష్టిని కనిన, దృష్టి బహిర్ముఖమొ
అంతర్ముఖమొ; జగత్ జీవభావములు కలుగును

సర్గము, స్థితి, ప్రళయము; భోగము, యోగము, త్యాగము
జగత్ జీవేశ్వరులు; భావము, తపము, ముక్తి; విభక్తీ, స్ఫోట, భక్తి
ఆలంబనలుగ జరుగు మానసిక కార్యకలాపములు చిజ్జడములు
జడము చైతన్యము మన ఉనికికి, మోక్షమునకు ఆయువుపట్టులు

మనమే ద్వైత స్థితియందు జీవులము
అద్వైత స్థితి యందు పరమాత్మలము;